Interne verdeeldheid maakt Egyptische oppositie vleugellam

Onder de demonstranten op het Tahrirplein zijn minstens 22 verschillende fracties die een waaier aan ideologische en politieke achtergronden vertegenwoordigen. Er zijn de demonstranten van het eerste uur – progressieve en seculiere betogers die er tijdens de revolutie in 2011 al bij waren – maar ook groepen met een pro-Moebarak imago en demonstranten die het militaire leiderschap verdedigen.

Alle fracties zijn het erover eens: geen onderhandelingen of gesprekken tot president Morsi zijn controversiële decreten intrekt. Maar als dat gebeurt, is het nog maar de vraag hoelang de oppositie verenigd kan blijven tegen de Moslimbroederschap, die wel een sterke eenheid en leiding heeft.

“Het klopt dat er een amalgaam van verschillende groepen op Tahrir is, en ook de restanten van het oude regime mobiliseren hier”, zegt Hossam al Hamlawy, een prominente links activist. “Er zijn zeker mensen binnen het oppositiekamp die met hen willen coördineren, en daar voelt niet iedereen zich comfortabel bij.”

Drie stadia

Volgens Hamlawy heeft de oppositie drie stadia doorgemaakt: tijdens de revolutie, na de revolutie en na de verkiezingen. “Tijdens de revolutie was er bijvoorbeeld een alliantie tussen de revolutionairen en de Moslimbroederschap”, zegt hij. “Voor de verkiezingen waren er progressieven die beslissingen van het leger steunden in het nadeel van demonstranten en stakers.”

“Nu, na de verkiezingen, worden de politieke kaarten opnieuw geschud en verdeeld langs lijnen van progressieven tegen islamisten. Het probleem is dat daarmee de deur openstaat voor de restanten van het oude regime, waarbij mensen zoals de linkse leider Hamdeen Sabahi de handen ineen slaan met voormalig minister van Buitenlandse Zaken Amr Moussa.”

Oppositielid Amr Hamzawy ontkent dat de oppositie verdeeld is. Hij doet het af als propaganda van de Moslimbroederschap om de oppositie zwakker voor te stellen dan ze is. “Dat is een volledig vertekend beeld van de oppositie”, zegt hij. “Het zijn nog altijd dezelfde krachten die tegen het leger en het oude regime ageren, en die zijn verenigd om te protesteren tegen de decreten.”

Niet bang

De 36-jarige betoger Esat Amin bekijkt het pragmatisch. “Ik maak me geen zorgen over de restanten van het oude regime – Moebarak zit in de gevangenis”, zegt hij. “We moeten nu vrienden zijn, geen vijanden.”

Katrina Aatif, die werkzaam is in de toeristische sector, zegt dat ze vroeger Moebarak steunde omdat hij veiligheid en stabiliteit garandeerde. “Vandaag hebben de beslissingen van Morsi ons samengebracht met de oppositie en verenigd”, zegt ze. “Ik ben tegen de moslimbroederschap en wil geen islamistische staat.”

Ze geeft toe dat er binnen de oppositie nog veel rimpels gladgestreken moeten worden, maar haar voornaamste bezorgdheid is het gebrek aan leiderschap. “De oppositie heeft geen echte leider om zich achter te scharen”, zegt ze. “We moeten zo iemand vinden om verder te kunnen.”