Internetcensuur onder de radar

Onder internetcensuur wordt meestal verstaan wat landen als China en Noord-Korea doen: het blokkeren van bepaalde websites of van het hele internet. Deze nieuwe vorm van censuur is echter veel minder zichtbaar en heeft te maken met hoe grote internetspelers als Google, Microsoft en Facebook bepalen wat een gebruiker te zien krijgt. Zoekmachines en sociale netwerken gebruiken ingewikkelde berekeningen om, op basis van eerder bezochte pagina’s en aangeklikte links, te bepalen voor welke informatie iemand een voorkeur heeft. Enkel deze informatie wordt aan de gebruiker getoond. Zo zullen Google-zoekresultaten verschillen van persoon tot persoon en van land tot land, en toont je Facebook-nieuwsoverzicht vooral berichten van vrienden waar je regelmatig op doorklikt.

‘Leuk’ nieuws

Door een samenwerking zoals deze tussen Facebook en Bing zal een zoekopdracht over een bepaald onderwerp vooral populaire pagina’s met sensationele inhoud opleveren, die door veel mensen ‘Leuk’ worden gevonden. Minder populaire, maar misschien relevantere of betere informatie, wordt zo moeilijker vindbaar en zal zich minder goed verspreiden.

Iemand die vooral wil lezen over Lady Gaga, koninklijke huwelijken en de Slimste mens ter wereld zal op die manier steeds krijgen wat hij zoekt. Hij zal zich niet realiseren dat nieuws over aids in Afrika, over ontbossing in de Amazone en over klimaatverandering voor hem werd tegengehouden. En als hij toch in deze onderwerpen geïnteresseerd zou raken, zal hij het moeilijk hebben uit zijn eigen persoonlijke internet te ontsnappen.

Privé-internetjes

Eli Pariser, auteur van het boek The Filter Bubble: What the internet is hiding from you, waarschuwt voor deze creatie van privé-internetjes, waarbinnen de gebruiker enkel geconfronteerd wordt met leuk en bekend nieuws, dat hem in zijn overtuigingen enkel bevestigt. Pariser vindt dat de grote internetbedrijven met hun filters een grote verantwoordelijkheid dragen: ‘De filters moeten zorgen voor een evenwicht tussen sensationele, populaire inhoud en relevante, uitdagende en belangrijke inhoud, met ook andere standpunten dan deze van de gebruiker. De filters moeten transparant zijn, zodat we kunnen zien wat weggefilterd wordt. We hebben ook controle nodig, zodat we zelf kunnen beslissen wat ons wel of niet wordt getoond.’