Iraaks Koerdistan krijgt steeds meer vluchtelingen

Gewapende mannen drongen op een zomerdag binnen in hun huis in Bagdad. Khanzad sloot zichzelf met haar zusters op in een kamer, met geweren in de aanslag. Hun vader, die lag te slapen, werd wakker nadat het gegil van zijn dochters hoorde. Hij schoot op de gemaskerde indringers en doodde er drie. De rest ging ervandoor. De vader werd door verwanten van de dode indringers gedwongen compensatie te betalen.

Khanzad denkt nog vaak aan Bagdad. “Hoewel het daar nu onveilig is, heb ik nog steeds een mooi beeld van de stad”, zegt ze. “Ik blijf hier voor mijn ouders, maar anders zou ik direct teruggaan.”

Veel geweld in Irak heeft een sektarische oorzaak, maar ook de georganiseerde misdaad en bendes spelen een rol. Door al het geweld stijgt het aantal vluchtelingen nog steeds. Vooral sinds in februari 2006 aanslagen werden gepleegd op de heilige moskeeën in Samarra, 125 kilometer ten noorden van Bagdad.

Koerdistan, in het noorden van Irak, is nu de thuishaven van meer dan 50.000 intern ontheemden uit andere regio’s in het land. Volgens het Rode Kruis in Arbil zijn in de eerste drie weken van december 439 gezinnen aangekomen in de stad. “Het aantal vluchtelingen neemt toe omdat de situatie elders in het land slechter wordt”, zegt Imad Maruf, hoofd rampen en hulpverlening van het Rode Kruis in Arbil. “In die cijfers zijn alleen mensen opgenomen die officieel geregistreerd zijn. Veel mensen zijn dat niet.”

De plaatselijke overheid heeft beperkte mogelijkheden om de vluchtelingen op te vangen. Veel mensen vrezen een grote burgeroorlog die kan leiden tot tienduizenden doden en miljoenen ontheemden. De autoriteiten in Koerdistan ontvouwden eerder dit jaar een plan om vluchtelingenkampen te bouwen. Volgens diverse plaatselijke functionarissen is dat plan opgeschort wegens gebrek aan medewerking door internationale organisaties.

De komst van de vluchtelingen heeft gezorgd voor een sterke stijging van de huurprijzen. Ten opzichte van 2004 zijn de huurprijzen verdubbeld. Intussen namen de inflatie toe en de werkgelegenheid af. Veel vluchtelingen en oorspronkelijke bewoners van Arbil leven van hun spaargeld.

Sarmad Shamun (28), een christen, werkt hard om samen met zijn familie het hoofd boven water te houden. Ze lieten hun winkel met elektrische apparaten in Bagdad achter om in Arbil opnieuw te beginnen. Shamuns familie betaalt omgerekend 457 euro per maand aan huur voor een huis met drie kamers. Voor Iraakse begrippen een erg hoog bedrag. “Bijna alles wat we verdienen gaat op aan de huur”, zegt hij. “Alles is erg duur en er is weinig werk.”

Wat het probleem nog verergert, is dat vluchtende christenen de afgelopen drie jaar steeds vaker het doelwit werden van extremistische islamitische groeperingen. Christelijke vluchtelingen in Koerdistan krijgen maandelijks 76 euro steun van een christelijke organisatie.

“Wij hebben ons nooit bemoeid met politiek en we zijn nooit lid geweest van ene politieke partij”, zegt Jamila (51). “We vragen niet zoveel, alleen een vreedzaam en fatsoenlijk leven voor ons en onze kinderen.”