Iraans internetplan roept discussie op

Vorige maand kwam de Iraanse regering met een plan om overheidsinstellingen, banken, universiteiten, bedrijven en militaire departementen offline te halen. De intentie werd uitgesproken om ze los te koppelen van het wereldwijde web en in plaats daarvan een nationaal netwerk op te zetten.

“Daarmee wordt het internet sneller, veiliger en goedkoper voor Iraniërs die Iraanse websites bezoeken”, zegt it-expert Pouya Nasirabadi uit Teheran. “Toegang tot websites buiten Iran blijft hetzelfde. Uiteraard met de restricties die er nu al zijn.”

Gesloten netwerken zijn een aantal gekoppelde computers die niet aan het wereldwijde internet verbonden zijn. Ze worden vaak gebruikt bij betalingssystemen, computers die fabrieken aansturen of systemen die satellieten controleren. Zonder verbinding met het internet is de kans om gehackt of geïnfecteerd te worden met virussen veel kleiner.

Stuxnet

Het lijkt erop dat de ontwikkeling van een veilig netwerk versneld is na de aanvallen in 2010 door de computerworm Stuxnet in Iran. Die worm was er de oorzaak van dat verschillende centrifuges bij de belangrijkste uraniumverrijkingfaciliteit in Iran tijdelijk niet meer functioneerden.

“Sommige websites, zoals die van het nationale gas- en oliebedrijf of die van het kernenergiebedrijf, moeten veiliger worden. Het is uiteraard veiliger als zij niet toegankelijk zijn via internet”, zegt Nasirabadi. “Sommige sites hoeven niet vanuit het buitenland toegankelijk te zijn. Dat verkleint de kans op aanvallen.” 

Miljoenen websites, inclusief die van Google en Gmail, zijn momenteel geblokkeerd door de Iraanse autoriteiten. Veel geblokkeerde sites worden als “onislamitisch” bestempeld. Het is niet duidelijk of de overheid de toegang tot buitenlandse websites volledig wil blokkeren. Die mogelijkheid bestaat, maar er is ook veel verzet tegen.

“Ik gebruik liever het wereldwijde internet”, zegt een Iraniër die anoniem wil blijven. “Als er een binnenlands netwerk komt, vind ik dat prima. Als we maar de mogelijkheid houden om te kunnen kiezen.”

“Nationaal internet is goedkoper dan wereldwijd internet, maar het is ook beperkter. Ondanks alle restricties zijn er manieren om die te omzeilen, zoals met VPN’s, virtual private networks”, zegt een andere internetgebruiker, Mohamed Hasan.

Ali Khamenei

“Momenteel zijn er geen plannen, ook niet op lange termijn, om de internettoegang volledig te blokkeren”, zegt Nasirabadi. “Technisch gezien kan dat. Maar als je ziet hoeveel geld er geïnvesteerd wordt in internetinfrastructuur en hoezeer Iraniërs en het bedrijfsleven afhankelijk zijn geworden van internet, lijkt het mij onwaarschijnlijk dat dat zal gebeuren.”

Een voorstel om Iran van het wereldwijde web af te sluiten zou ook op oppositie uit onverwachte hoek kunnen stuiten. De Iraanse hoogste leider ayatollah Ali Khamenei heeft een website in dertien talen, twittert en gebruikt de fotodienst Instagram. Als Iran de internettoegang hindert, zullen ook zijn volgers daar vermoedelijk last van krijgen.