Iraanse olie dwingt China tot voorzichtigheid

China is, ondanks Europese druk, terughoudend als het gaat om sancties tegen Iran. Met het oog op de eigen belangen wil China zich liefst afzijdig houden in het conflict rond het Iraanse atoomprogramma.

India, een andere grote afnemer van Iraanse olie, heeft ondanks de westerse sancties al besloten te blijven importeren uit Iran. China is de grootste handelspartner en olieafnemer van Teheran en de Chinese positie is daarom cruciaal voor het slagen van het westerse olie-embargo, dat bedoeld is om Iran te dwingen te stoppen met de verrijking van uranium.

Toen de Europese Unie vorige week een embargo afkondigde op 600.000 vaten olie per dag met ingang van 1 juli, stelde het Iraanse staatsoliebedrijf National Iranian Oil Co. dat het “eenvoudig is de Europese klanten te vervangen door nieuwe afnemers.” China, dat 20 procent van de Iraanse olie importeert en voor 50 procent afhankelijk is van olie uit het Midden-Oosten, wordt gezien als een vervangende afzetmarkt.

Maar Beijing balanceert op een smal koord. De Europese en Amerikaanse sancties stuitten op tegenstand bij Chinezen die het Westen ervan verdenken de groei van de opkomende economieën te willen tegenhouden. Op internetforums beschuldigen Chinezen hun leiders ervan dat ze te veel toegeven aan westerse druk en hun bondgenoten en de nationale belangen verraden. 

Straat van Hormuz

Politieke commentators wijzen op het moment waarop de nieuwe ronde westerse sancties is  aangekondigd. De aankondiging volgde direct na de Amerikaanse plannen voor een nieuwe militaire strategie  die moet voorkomen dat China en Iran de Amerikaanse invloed in de Zuid-Chinese Zee en de Straat van Hormuz beperken.

“Voor Beijing heeft de stabiliteit van de relatie met de VS altijd het middelpunt van het buitenlandse beleid gevormd”, zegt commentator Zhang Liwei. “Het wordt tijd dat onze leiders dat beleid heroverwegen. De VS proberen de invloed van China in te perken en de Chinese focus op de VS helpt op dit moment niet bij het beschermen van de wereldwijde belangen van China. Zo raken we vrienden kwijt. Wat in de Zuid-Chinese Zee gebeurt, zou een waarschuwingsteken moeten zijn.”

Officieel heeft Beijing zich weinig enthousiast getoond over sancties. ” Het blind opvoeren van de druk en instellen van sancties tegen Iran is geen constructieve benadering”, zei de Chinese minister van Buitenlandse Zaken tegen het staatspersbureau Xinhua, in reactie op de Europese maatregelen. 

Beijing heeft een voorkeur voor “dialoog en overleg” en Chinese leiders schuwen rechtstreekse publieke confrontatie, verboden of militaire interventie.

Energiezekerheid

De negatieve reactie van Beijing suggereert ook dat ondanks steeds sterkere internationale oproepen aan China om zich verantwoordelijk op te stellen in de wereld, het land niet klaar is om partij te kiezen voor het Westen tegen Iran.
 
“Beijing is niet in de positie om de Iraanse positie in zijn energiemix te negeren”, zegt Harsh V Pant, hoogleraar aan het Departement voor Defensiestudies van King’s College in Londen.

“De Chinese prioriteiten liggen momenteel bij energiezekerheid en voldoende olie, vooral nu het economische klimaat in het land verslechtert.  Samenwerking met het Westen op nucleair gebied staat niet hoog op de agenda. En vaak vergeet het Westen dat China zelf sterk heeft bijgedragen aan de verspreiding van nucleaire technologie, in ieder geval totdat het Nonproliferatieverdrag werd getekend.”

Bovendien profiteerde China van de terugtrekking van westerse bedrijven uit Iran door voor ruim 30 miljard euro een aantal contracten te tekenen in de olie- en gassector.

Waarschuwing

Andere analisten geloven dat Beijing zich al jaren aan het voorbereiden is op de aankomende sancties en een mogelijk militair offensief tegen Iran. China zou een deel van de Iraanse olie al vervangen hebben door olie uit andere landen, zoals Saoedi-Arabië.

Analist Yitzhak Shichor stelt in een onderzoek van de Jamestown Foundation uit 2010 dat het Chinese beleid zich sinds het midden van de jaren negentig kenmerkt door het creëren van  “contra-afhankelijkheid”. Beijing wil minder kwetsbaar worden voor afhankelijkheid van andere landen, vooral van leveranciers van energie en grondstoffen, door genereus hulpprogramma’s te financieren, wapens te leveren, te investeren in infrastructuur en de export te verhogen. “Het gevolg is dat China minder afhankelijk is van Soedan of Iran dan Soedan en Iran van China”, concludeert hij.

Beijing liet zich kritisch uit over de sancties die de Europese Unie vorige week afkondigde tegen Iran, maar de Chinezen waarschuwden eerder ook Iran.
 
Tijdens een bezoek aan het Midden-Oosten half januari, sprak de Chinese premier Wen Jiabao zich uit tegen het Iraanse dreigement om de Straat van Hormuz af te sluiten. De Straat is een strategische waterweg tussen de Golf van Oman en de Perzische Golf. Vijfendertig procent van de wereldwijde olieladingen ging vorig jaar door deze straat. Wen zei ook publiekelijk dat “China onvermurwbaar tegen het ontwikkelen en het bezit van nucleaire wapens door Iran” is.

Wen bezocht Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar om te onderhandelen over olieovereenkomsten die de Chinese import uit de Golflanden moeten opvoeren. Saoedi-Arabië is momenteel China’s grootste olieleverancier. Het land leverde China in december dagelijks 1,12 miljoen vaten olie, dubbel zoveel als Iran.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.