Irak staat voor moeilijke coalitiegesprekken

De belangrijkste politieke partijen in Irak zijn begonnen aan een lange en onzekere regeringsvorming. De grote vraag is daarbij of de uiteenlopende formaties elkaar zullen vinden op basis van ideologische, etnische of gewoon praktische overwegingen.
“Tijdens de coalitiegesprekken zullen de diepe contradicties in de Iraakse politiek aan het licht komen”, schrijft Michael Wahid Hanna van de Amerikaanse denktank Century Foundation in een analyse voor Foreign Policy. “Geen enkele Iraakse coalitie is een natuurlijke, ideologische combinatie. Meer nog: elke mogelijke coalitie zal enorme toegevingen vragen om allianties te vormen die niet makkelijk te categoriseren zijn.”
Hoewel het seculiere en soennitisch gedomineerde Al Iraqiya van voormalig eerste minister Iyad Allawi de verkiezingen won met 91 zetels, moet het nog op zoek naar 163 zetels om een regering te vormen. Al Iraqiya is verwikkeld in een bittere strijd met het blok van de huidige eerste minister Nuri al-Maliki, dat 89 zetels won.
Volgens de Iraakse grondwet kiest de president een formateur uit “het grootste blok in het parlement”, maar verschillende partijen interpreteren die bepaling op verschillende manieren. De partij van Allawi houdt vol dat zij het grootste blok uitmaakt. Maar een recente uitspraak van het Iraakse hooggerechtshof, na een vraag van Maliki, heeft die definitie uitgebreid naar het grootste blok op het moment dat het parlement voor het eerst samenkomt.
Dat geeft zowel Maliki als Allawi nog enkele weken om andere partijen te verleiden en zo hun gewicht in het parlement te vergroten.

Iraakse Nationale Alliantie


Als een van beide groepen aan zet komt, zullen ze ongetwijfeld rekening moeten houden met de andere twee belangrijke blokken: de Iraakse Nationale Alliantie (INA) en de Koerden.
De INA, een coalitie van vooral religieuze sjiitische partijen, won zeventig zetels, waarvan veertig voor de partij van Muqtada Al Sadr. Het blok is ideologisch verwant aan de Dawa-partij van Maliki, maar persoonlijke rivaliteit tussen de leiders van de beide blokken maakt een coalitie moeilijk. De groep rond Al Sadr is niet vergeten dat Maliki hun opstand in Basra en Bagdad in 2008 hardhandig de kop indrukte. Komt er toch een coalitie, dan is de kans reëel dat Maliki zelf baan zal moeten ruimen.
Volgens Iraakse kranten zou Maliki al een voorstel gedaan hebben aan Al Sadr, waarbij alle aanhangers van de partij vrijgelaten worden uit Iraakse gevangenissen en de partij zes ministerposten krijgt, bovenop het voorzitterschap van belangrijke parlementscommissies als Veiligheid en Defensie.

Koerden


Het belangrijkste Koerdische blok, de Koerdische Alliantie (KA), haalde 43 zetels en is al regeringsgesprekken begonnen. De alliantie bestaat uit twee belangrijke Koerdische partijen, de Democratische Partij van Koerdistan (DPK) van de Koerdische president Massoud Barzani en de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) van de Iraakse president Jalal Talabani.
De Koerden waren vroeger altijd de “kingmakers”; hun steun was doorslaggevend om een regering te kunnen vormen. Maar die rol moeten nu ze delen met de INA. Ze willen vooral een coalitie vormen met groepen die welwillend staan tegenover de Koerdische eisen op het vlak van territorium en autonomie.
Hoewel Allawi over het algemeen graag gezien is onder de Koerden, bevat zijn coalitie verschillende soennitische partijen die het minder goede relaties met de Koerden onderhouden. Veel Koerden vrezen dat een coalitie met Al Iraqiya macht zou geven aan vijandige elementen. “Voor ons is een coalitie met de Iraqiya-lijst onmogelijk”, zegt Feryad Rawanduzi, een belangrijk politicus van de partij van Talabani. “Er zijn groepen binnen de lijst die ernstig van ons verschillen wat agenda en denkwijze betreft.”

Riskant


De soennitische groepen binnen Al Iraqiya zijn niet alleen voor de Koerden, maar ook voor veel sjiieten een probleem. Door hun sterk gegroeide machtbasis bij de soennitische bevolking kan een uitsluiting uit de regering het land echter duur komen te staan. “Al Iraqiya uitsluiten is erg riskant”, zegt Ahmed Ali, analist van het Washington Instituut voor Midden-Oostenbeleid. “Meer dan 2.800.000 Irakezen hebben voor de lijst gestemd, en ze willen dat de partij deel uitmaakt van de regering.”
 
Als de partij wordt uitgesloten, zullen veel van die kiezers mogelijk besluiten dat het politieke proces niet werkt en dat geweld een betere optie is om hun standpunt te verdedigen, voert Ali aan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.