Iran: het gezicht van de vijand

De Veiligheidsraad vergadert zich suf, het Internationaal Atoomagentschap pendelt tussen de machtige hoofdsteden, de EU en de VS proberen het eens te zijn met elkaar en -als het even kan- ook met Rusland en China, en president Ahmadinejad verstuurt met veel allure een brief naar zijn collega Bush om hem te overtuigen van het recht van de Islamitische Republiek Iran op verrijking van uranium en van het onrecht dat de Amerikanen de wereld aandoen. Welkom in het leven zoals het is: de wereldpolitiek in 2006. Intussen gaat het alledaagse leven in Iran zijn gewone gang. Reza-met-de-korte-baard en Shirin-met-het-gekleurde-hoofddoekje hebben weinig boodschap aan nucleaire energie of aan de strenge geboden van de regering. Ze maken zich gewoon zorgen om de problemen waarmee mensen overal ter wereld worstelen: werk, een degelijk inkomen, vrijheid, veiligheid en typisch eenentwintigste-eeuwse besognes als luchtvervuiling, drugs, aids,….
Voor de meerderheid van de bewoners van het olierijk Iran zijn werk en een degelijk inkomen schaarse goederen. Met zeven procent van de totale wereld oliereserves en vijftien procent van de totale wereld gasreserves slaagt het land er toch niet in zijn zeventig miljoen inwoners een leven zonder materiële zorgen te garanderen. Volgens de statistieken leeft maar liefst veertig procent van de bevolking onder de armoedegrens en zowat vijftien procent is werkloos -al spreken meer betrouwbare bronnen over een werkloosheidsgraad van dertig procent. Voor de 1,6 miljoen Iraniërs die momenteel hogere studies volgen, heeft die manklopende economie weinig te bieden. Geen wonder dat jaarlijks zo’n 200.000 creatieve zielen het geluk elders zoeken.
Bij zijn intrede als president van het land beloofde Ahmadinejad meer aandacht voor gepensioneerden en wie het met een klein inkomen moet redden. De balans na een jaar presidentschap doet wenkbrauwen fronsen. Met gemiddeld zestien procent blijft de inflatie grote happen uit de koopkracht van de armen eten, de prijzen van voedsel en basisgoederen zijn gemiddeld met twintig procent gestegen, de lonen van gepensioneerden blijven onveranderd, de beurs van Teheran is in vrije val sinds de komst van Ahmadinejad en buitenlandse investering zijn volkomen gestagneerd uit angst voor een militair conflict. Alleen de Iraanse schatkist stelt het goed. Dankzij de stijging van de olieprijzen op de internationale markt zijn de reserves van de schatkist met ongeveer veertig procent toegenomen.
Ook in Teheran, ooit het Singapore van het Midden-Oosten, lijkt de horizon veraf. Wie te lang door de straten van de hoofdstad dwaalt, riskeert migraine of erger door de uitlaatgassen van de twee miljoen voertuigen die elke dag de stad doorkruisen. De auto’s zijn vaak versleten en de benzine is goedkoper dan mineraalwater. Gevolg: na Mexico city is Teheran de meest vervuilde stad ter wereld. Niet minder dan 200 dagen per jaar wordt de drempel van de luchtvervuiling overschreden en jaarlijks sterven zo’n 4500 inwoners als gevolg van de luchtvervuiling. Recentelijk sloten de meeste scholen hun deuren voor enkele dagen als gevolg van een te hoge concentratie koolmonoxide in de lucht. De meer dan 12 miljoen Teherani’s stikken, ook al is er hoegenaamd geen sprake van economische hoogconjunctuur.
Desondanks vertoeven heel wat Iraniërs des te graag in hun geliefde hoofdstad. Wie verder kijkt dan de massa’s grijze appartementsblokken die de horizon van de stad ontsieren en door de dikke smoggordel heen kan zien, weet waarom. Deze stad biedt immers wat de meeste Iraniërs zoeken: werk, anonimiteit, intimiteit, vrijheid en een beetje ontspanning. Dat zijn geen kleine verwachtingen in een land dat minstens balanceert op de rand van de dictatuur.
Als de zon ondergaat, zoeken de meeste Teherani’s in het rijke noorden van de stad verkoeling aan voet van het imposante Elborzgebergte. Wie het zich kan veroorloven, begeeft zich naar haar of zijn favoriete restaurant of theehuis waar hij bij een glaasje thee en een ghelyoun (waterpijp) zijn alledaagse zorgen even de lucht inblazen.