Iran stopt met terechtstelling jongeren

Het verbod op de executie van jongeren komt van de Iraanse Procureur-Generaal. Volgens een interview dat het Iraanse nieuwsagentschap IRNA woensdag (15 oktober) publiceerde met Hussein Zebhi, de adjunct van de procureur, hebben de rechtbanken in Iran het bevel gekregen de doodstraf voor daders die nog geen 18 waren op het moment van hun misdaad, om te zetten in levenslang. Na vijftien jaar kan er een voorwaardelijke vrijlating volgen; in geval van goed gedrag en duidelijke rehabilitatie nog vroeger . Amnesty International drong er donderdag (16 oktober) op aan dat het Iraanse parlement de beslissing in een wet zou omzetten.

Het is nog niet helemaal duidelijk of de maatregel voor iedereen geldt. Iran maakte altijd een onderscheid tussen een veroordeling op basis van feiten waarop de doodstraf staat – naast moord is dat in Iran bijvoorbeeld ook drugshandel, overspel, verkrachting of gewapende overval – en terechtstellingen in het kader van qisas, een rechtsprincipe dat de dader een gelijkaardig lot doet ondergaan als zijn slachtoffer. Qisas-straffen konden traditioneel niet afgezwakt worden.

“Als de richtlijn wordt uitgevoerd, komen we dicht bij een wereldwijd verbod op de terechtstelling van jongeren”, zegt Jo Becker van Human Rights Watch. Amnesty, Human Rights Watch en andere mensenrechtenorganisaties in het buitenland en in Iran lobbyen hard om de doodstraf voor jongeren te doen afschaffen. Eerder deze week riepen meer dan 300 organisaties uit 82 landen  de Algemene Vergadering van de VN op om druk te zetten op de vijf landen die nog jongeren executeren. Naast Iran gaat het om Saoedi-Arabië, Soedan, Pakistan en Jemen.

Vanaf negen jaar

De voorbije drie jaar hebben de vijf landen samen 32 mensen geëxecuteerd die nog minderjarig waren op het moment dat ze hun misdaad begingen. Van die terechtstellingen vonden er 26 in Iran plaats, daarvan zes dit jaar. Nog bijna 130 Iraanse jongeren wachtten op hun terechtstelling. Iraanse rechters konden tot hiertoe de doodstraf uitspreken voor jongens vanaf vijftienen voor meisjes vanaf negen jaar. Volgens de Iraanse wetgeving worden jongeren op die leeftijd meerderjarig. Internationale verdragen, die ook door Iran zijn ondertekend, leggen de leeftijdsgrens op achttien jaar.

Amnesty hoopt dat het Iraanse initiatief de weg zal vrijmaken voor de totale afschaffing van de doodstraf in Iran. Sinds begin dit jaar zouden in Iran bijna 200 mensen zijn geëxecuteerd. Volgens Amnesty International werden er in 2007 317 mensen geëxecuteerd. Alleen China voert de doodstraf nog vaker uit.