Iran valt VS aan in VN-Mensenrechtenraad

De zestiende sessie van de VN-Mensenrechtenraad (UNHCR) duurt al vier weken en deze week wordt er over de bijzondere resolutie gestemd. Eileen Chamberlain Donahoe, de Amerikaanse vertegenwoordiger in de raad, is tevreden. “Dikwijls zijn landen bevreesd om bekritiseerd te worden, waardoor ze andere landen gaan beschermen tegen de kritiek van de raad. Ze hopen dat andere het voor hen zullen opnemen wanneer zij onder vuur liggen. Maar in het geval van Iran spreken de feiten voor zich”, meent ze.

Ban Ki-moon

Waarnemers geloven niet dat de verbale aanval op de VS iets zal veranderen aan de consensus onder de UNHCR-lidstaten dat de mensenrechtensituatie in Iran erop achteruitgaat. Volgens een aantal westerse diplomaten heeft de Iraanse regering tevergeefs gelobbyd bij de Organisatie van Islamitische Landen (OIC) en de Organisatie van Niet-gebonden Landen (NAM) om zich te verzetten tegen een bijzonder mechanisme voor de monitoring in haar land.

Het voorstel van de VS kreeg de steun van secretaris-generaal Ban Ki-moon. Hij publiceerde op 14 maart een tussentijds rapport over de mensenrechten in Iran, waarin staat dat het land internationale verdragen zoals VN-resoluties aan zijn laars lapt. In dit rapport verwijst Ban bijvoorbeeld naar zestig terechtstellingen in de Mashad-gevangenis die de Iraanse autoriteiten nooit hebben aangekondigd. Voorts is hij bezorgd over meldingen van “amputaties, arbitraire opsluitingen, oneerlijke processen, en de marteling en slechte behandeling van activisten, advocaten, journalisten en opposanten.”

In een antwoord op de kritiek van de lidstaten in de Mensenrechtenraad sprak de Iraanse delegatie over de schendingen van mensenrechten in de VS zoals waterboarding, politiegeweld en de behandeling van indianen. Zweden is een van de landen die de resolutie tegen Iran steunt, en zou volgens de Iraanse delegatie ook de rechten schenden van minderheden.

Propagandacircus

Terwijl de lidstaten van de Mensenrechtenraad verzoeken om een bijzonder monitoringmechanisme of de aanstelling van bijzondere rapporteurs voor Iran, doet de Iraanse regering er alles aan om dit te verhinderen. Onrechtstreeks steunt ze een tiental ngo’s die de officiële delegatie in de sessie vergezellen. Leden uit de delegatie, onder wie hooggeplaatste functionarissen en de minister van Buitenlandse Zaken, stellen dat de mensen van de ngo’s echte vertegenwoordigers zijn uit het middenveld.

Onafhankelijke mensenrechtenactivisten die aanwezig zijn tijdens de sessie, spreken dat tegen. “Iran wil de mensenrechtensituatie niet verbeteren, handelt niet naar resoluties en hoopt uiteindelijk de aandacht van de slechter wordende situatie af te leiden met een propagandacircus”, verklaart een westerse diplomaat.

“Het mensenrechtenteam in de UNHCR-sessie is volledig politiek samengesteld en is niet vertrouwd met kwesties op het vlak van mensenrechten”, hekelt dan weer een lid van de Iraanse delegatie dat anoniem wil blijven.

Niet alle regeringsgezinde ngo’s zijn blij met hun aanwezigheid op de sessie. “We zijn geschokt door de anti-Iraanse sfeer hier. De Iraniërs die de sessie bijwonen noemen ons spionnen, verraders en huurlingen. Velen van ons hebben niet eens gestemd voor Ahmedinejad, maar voor Mousavi. Toch ziet iedereen ons als verlengstuk van de regering”, vertelt een anonieme ngo-medewerker uit de Iraanse delegatie.