Iran wil zwart gat blijven

Reporters zonder Grenzen (RSF) publiceerde begin november een lijst van dertien landen waar de vrijheid van meningsuiting op het internet in het gedrang komt. Op de lijst staan Birma, Cuba, China, Egypte, Iran, Noord-Korea, Oezbekistan, Saoedi-Arabië, Syrië, Tunesië, Turkmenistan, Vietnam en Wit-Rusland, de dertien vijanden van het internet. Meer dan tien procent van de 70 miljoen Iraanse burgers surfen op het internet en hun aantal groeit gestaag.

In een reactie aan een Iraans nieuwsagentschap zegt de Hoge Raad van de Informatica dat het land andere waarden hanteert dan het Westen: “Indien de vrijheid van meningsuiting indruist tegen de culturele waarden moet het bestreden worden. Alle landen ter wereld controleren het internet om te voorkomen de vrijheid van meningsuiting niet zou leiden tot de vrijheid van prostitutie.”

Volgens een ambtenaar van het Ministerie van Telecommunicatie is Iran het land met de grootste vrijheid van informatie. “Geen enkele site die informatie brengt wordt gefilterd. Er zijn, met uitzondering van de sites die immorele inhoud bevatten, alles samen tien websites die we blokkeren omdat ze de leiders van ons land beledigen”, zegt Samad Momenbellah.

Arezoo, een studente die politieke wetenschappen studeert aan de universiteit van Teheran, bevestigt dat er vooral pornografische inhoud gefilterd wordt. Maar volgens Arezoo censureert Iran ook politieke, sociale en bepaalde religieuze websites. “Indien je zoekt naar informatie over mensenrechten, dissidente politieke groeperingen en vrouwenrechten, krijg je ongetwijfeld de woorden “access denied” op je scherm. Geen enkele nieuwssite die gelinkt is met hervormingsgezinde groeperingen of partijen, heeft de censuur overleefd”, zegt ze. Emrouz is zo’n hervormingsgezind nieuwsportaal. Sinds drie jaar kan je de site niet meer consulteren.

Ook voor vrouwenrechtenorganisaties is internet het favoriete medium. Hoewel alle onlinepublicaties van vrouwengroeperingen strikt gefilterd worden, geven de activisten het niet zo snel op. Een vrouwenorganisatie die campagne voerde tegen steniging, werd recent gecensureerd. “We hebben het adres van onze site gewijzigd en konden ons doelpubliek opnieuw bereiken. We veranderen het opnieuw als we weer zouden gefilterd worden”, zegt Mahboubeh Abbasgholizadeh, één van de organisatoren van de campagne.

Iran schakelde aanvankelijk de politie in om cyberjournalisten en bloggers het zwijgen op te leggen. In 2004 pakte het Iraanse regime tientallen journalisten en bloggers op, waarna verschillende van hen bevestigden gefolterd te zijn. Arash Sigarchi werd in die periode tot 14 jaar cel veroordeeld omdat hij de “Opperste Leider” beledigd zou hebben en “propaganda voerde tegen het regime”.

Het regime is zich ervan bewust geworden dat internet steeds populairder wordt en dat de impact op de samenleving groter wordt. Daarom neemt het nu zijn toevlucht tot technische maatregelen om de inhoud te censureren, waaronder filtering. Sinds oktober zijn breedbandverbindingen voor thuisgebruikers verboden. Zo wordt het moeilijker om buitenlandse muziek, films en nieuws- en televisieprogramma’s online te bekijken.

De technische censuur heeft zo haar voordelen, meent Arezoo: “Filteren maakt het makkelijker om cyberjournalisten en bloggers te controleren, zonder te moeten overschakelen tot extreme maatregelen als celstraffen en marteling. Filteren zorgt dat alles netter lijkt naar de buitenwereld en zorgt voor minder druk vanwege mensenrechtenorganisaties.”