Israël heeft VS niet nodig in Syrië

Ondanks berichten dat de VS de weigering om Syrische rebellen te bewapenen heroverwegen, toont de regering van de Amerikaanse president Barack Obama weinig enthousiasme zich te bemoeien met Syrië.

Sinds de opstand tegen president Bashar al-Assad bijna twee jaar geleden begon, hebben de VS hun inmenging beperkt tot humanitaire hulp aan Syrische vluchtelingen. Verder werd de Syrische oppositie aangespoord om zich te organiseren en werd bij Rusland aangedrongen op een politieke transitie waarbij Assad het veld zou moeten ruimen. Bijna 100.000 mensen kwamen tot nog toe om bij het conflict, en het einde ervan is nog niet in zicht.

Oorlogsmoe

Hoewel Israël niet wil dat Assad vervangen wordt door een jihadistisch regime, is de dominante visie binnen het Israëlische leger dat de Syrische oorlog in feite goed is, “omdat daarmee de enige conventionele militaire dreiging voor Israël verdwijnt”, zegt Bruce Riedel, Midden-Oosten-expert bij het Brookings Institution. Hij zegt dat steviger druk van Israël het terughoudende Amerikaanse beleid van de ene op de andere dag kan veranderen.

Shai Feldman, een Israël-expert aan Brandels University, zegt dat hij betwijfelt of de Verenigde Staten militair zouden ingrijpen als er wel druk van Israël was. De VS zijn in zijn ogen “oorlogsmoe”, na tien jaar vechten in Irak en Afghanistan. Feldman zegt dat Riedels analyse een accuraat “snapshot” is van de huidige Israëlische visie op Syrië, maar dat die visie aan verandering onderhevig is.

Hij beschrijft drie fasen in het Israëlische denken over Syrië. In eerste instantie wilde Israël de vooroorlogse situatie in stand houden, de vijand was bekend. Later deed het idee zich gelden dat de val van Assad een klap zou betekenen voor Iran en de Iraanse mogelijkheden om Hezbollah in Libanon te bevoorraden. En in de huidige fase bestaan er serieuze zorgen over “wat er daarna kan gebeuren.”

Israël kan extremisten zoals Hamas in Gaza en Hezbollah-leider Hassan Nasrallah in Libanon aan, zegt Feldman, maar is bang voor chaos. Het is niet duidelijk wie de controle krijgt over het Syrische wapenarsenaal en wie de invloed van Al Qaeda inperkt.

Biologische wapens

Israël heeft duidelijk besloten zelfstandig actie te ondernemen tegen mogelijke dreigingen uit Syrië, en om te voorkomen dat wapensystemen Hezbollah bereiken. Op 30 januari bestookte het Israëlische leger verschillende doelen, inclusief een opslagplaats van luchtdoelraketten bij een militair onderzoekscentrum dichtbij Damascus.

Volgens Time Magazine werd bij de aanval ook een opslagplaats met materieel voor chemische en biologische wapens vernietigd. Het weekblad stelt dat de VS “het groene licht” hadden gegeven voor de aanvallen.

Het Wall Street Journal berichtte op 15 februari dat bij de Israëlische aanval ook een hoge Iraanse militair van de Quds-eenheid van de Revolutionaire Garde, generaal Hassan Shateri, is omgekomen. Shateri zou een belangrijke contactpersoon van Hezbollah in Libanon zijn. Feldman acht het mogelijk dat Shateri, en niet de opslagruimte van luchtdoelraketten, het belangrijkste doelwit van de Israëli’s was.

Andere bronnen beweren dat de generaal en een andere hoge Iraanse militair werden gedood door Syrische rebellen. De Iraanse media wijten de dood van Shateri aan “de zionisten” en hun “bondgenoten” in Syrië, waarmee ze doelen op de Syrische oppositie.

Verdeeldheid

Ook voordat de burgeroorlog in Syrië uitbrak, pleegde Israël al eens aanslagen in Syrië. In 2008 werd Imand Mughniyeh, een Hezbollah-kopstuk, in Damascus gedood door een autobom. Die aanslag wordt door bijna alle kenners toegeschreven aan Israël. Een jaar eerder vernietigde Israël een in aanbouw zijnde kernreactor in Syrië.

Amerikaanse functionarissen hebben aangegeven dat directe Amerikaanse interventie alleen in beeld komt als Assad chemische wapens inzet tegen zijn eigen volk. Het Witte Huis is voorzichtig met het sturen van geavanceerde wapens naar Syrische rebellen, omdat die in handen van jihadisten kunnen vallen.

De kwestie leidt echter wel tot verdeeldheid binnen de regering-Obama. Toen de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Cliton – samen met de vertrekkende minister van Defensie Leon Panetta en de voorzitter van de strijdkrachten generaal Martin Dempsey – zich uitsprak voor bewapening van de Syrische rebellen, stelde een woordvoerder van het Witte Huis dat “Israël” een reden is waarom de regering zich afzijdig houdt.

“We hebben zeer zorgvuldig gekeken naar deze kwestie en geconcludeerd dat we erg voorzichtig moeten zijn”, zei woordvoerder Jay Carney op 8 februari. “We willen niet dat wapens in handen van de verkeerde mensen vallen en nog meer problemen veroorzaken voor het Syrische volk, onze bondgenoot Israël, of de Verenigde Staten.”