Israël vs Hamas: het conflict toegelicht

Het aantal Palestijnse doden liep in drie weken tijd op tot ongeveer 1.300. Meer dan 5.300 mensen raakten gewond. Onder de slachtoffers zijn heel wat kinderen. Aan Israëlische kant vielen dertien doden, waaronder drie burgers.

Aanleiding Israëlisch offensief 2008

Het Israëlische offensief in Gaza dook niet op uit het niets. In de laatste acht jaar, sinds de tweede ‘intifada’ of Palestijnse opstand van 2000-2005, heeft de radicaal-islamitische militante groepering Hamas zevenduizend geïmproviseerde raketten afgeschoten op Israël. Deze projectielen maakten 27 dodelijke slachtoffers.
Achttien maanden voor de aanval op Gaza had Israël al een economische blokkade afgekondigd. Dat deed Israël als reactie nadat Hamas in januari 2006 de transparante en democratische verkiezingen had gewonnen. Het Westen – onder leiding van de Verenigde Staten – legde de nieuw verkozen regering economische en politieke sancties op.
Het internationale embargo werd gevolgd door een heftige interne Palestijnse strijd tussen de twee grootste politieke partijen, Hamas en Fatah. Een interventie van de VS in juni 2007 leidde tot de overwinning van Hamas op Fatah. Op een gewelddadige manier nam Hamas de controle over Gaza over. Door de economische blokkade van Israël werd Gaza volledig geïsoleerd van de buitenwereld.
Volgens velen, ook in Israël, was de oorlog tegen Hamas in Gaza ook een revanche voor het fout gelopen offensief in Libanon. Na een aanval op een Israëlische patrouille op zijn grondgebied, begon Israël in juli 2006 een oorlog tegen de sjiitische Hezbollah in Zuid-Libanon. (Het sjiisme is één van de twee grote ideologische stromingen binnen de islam, naast het soennisme, nvdr) De oorlog kwam na 33 dagen tot een einde. Hezbollah riep zichzelf uit tot winnaar en Israël bleef achter met een kater.

Drie weken oorlog in Gaza

Op zaterdag 27 december 2008 ontstaat er paniek in Gaza. Israël begint met een grootscheepse aanval om Hamas uit te schakelen. Israëlische raketten slaan in op dichtbevolkte woongebieden. Ziekenhuizen kunnen het aantal gewonden nauwelijks aan.
Tien dagen later, op 6 januari 2009, bombardeert Israël het vluchtelingenkamp van Jabiliya, vlak naast een VN-school, in het noorden van de Gazastrook. Het gebouw wordt daarbij geraakt en er vallen slachtoffers in de school. De hele internationale gemeenschap reageert verontwaardigd. Israël kondigt de dag erna een tijdelijk bestand aan: om de twee dagen zullen de wapens drie uur worden neergelegd voor een ‘humanitaire corridor’.
Daardoor kunnen humanitaire organisaties gewonden verzorgen, doden begraven en levensmiddelen inslaan. Vanuit verschillende hoeken wordt er opgeroepen tot vrede. Diezelfde dag wordt een Frans-Egyptisch vredesinitiatief voorgesteld, waarbij men een onmiddellijk staakt-het-vuren eist, de beveiliging van de Egyptische grens om herbewapening door Hamas te voorkomen en gesprekken om tot een Palestijnse regering te komen. Aanvankelijk waren de reacties op een dergelijk initiatief positief, maar toch kwam er geen einde aan de oorlog.
Op 9 januari stellen de Verenigde Naties een resolutie voor die ook oproept tot een onmiddellijk staakt-het-vuren. Israël verwerpt de resolutie want het land wil pas stoppen als ze de raketbeschietingen vanuit Gaza kunnen beëindigen en als Hamas geen wapens meer via Egypte binnensmokkelt. Hamas is het ook niet eens met de VN-resolutie omdat ze niet hebben deelgenomen aan het overleg.
Zij willen de beschietingen pas staken als de blokkade van de grensovergangen van Gaza helemaal wordt opgeheven. De dag nadien trekt Israël Gaza-Stad binnen. Hoewel volgens Israëlisch premier Ehud Olmert de ‘doelen binnen bereik zijn’, blijven ze het offensief verder zetten. Een derde fase kondigt zich aan, waarbij ook duizenden reservisten kunnen worden ingezet om zo Hamas helemaal te vernietigen. Op 15 januari wordt het VN-hoofdkwartier in Gaza-Stad getroffen.
Zondag 18 januari lijkt het einde in zicht. Israël kondigt ’s ochtends een eenzijdig bestand aan. Hamas vuurt nog raketten af, maar kondigt na de middag ook een eenzijdig staakt-het-vuren af op voorwaarde dat Israël binnen de week zijn troepen terugtrekt uit Gaza. Voor het eerst in drie weken durven Palestijnen weer buiten te komen. Twee dagen later is de laatste soldaat vertrokken uit Gaza. Hamas en Israël claimen beiden de overwinning.