Japan draait de geldkraan dicht voor de VN-organisaties

“We hebben de organisaties al geïnformeerd” over de voorgestelde
besparingen, zegt de Japanse vertegenwoordiger voor de VN in New York,
Shinichi Yamanaka. De precieze cijfers worden pas bekendgemaakt net voor het
begin van het Japanse fiscale jaar in april, maar de reductie zal in sommige
gevallen 100 procent bedragen, waarschuwt Yamanaka.

De beslissing, die nog niet officieel bekend werd gemaakt, betekent een
grote hap uit het budget van onder meer het Ontwikkelingsprogramma UNDP, het
Bevolkingsfonds UNFPA en het Kinderfonds UNICEF. Japan is daar één van de
belangrijkste donoren. Bij de organisaties in kwestie wilde men niet
reageren op de uitspraken van Yamaka.

Het stijgende budget van de VN vormt de aanleiding voor de Japanse
beslissing. Vorige maand keurden de VN een uitgavenbegroting goed die voor
het eerst de kaap van drie miljard dollar overschrijdt. Volgens de VN heeft
de stijging met 270 miljoen dollar te maken met de zwakke dollar en blijven
de reële uitgaven in 2004-2005 op hetzelfde niveau. Japan, dat zijn
verplichte bijdrage aan de VN ziet stijgen met 16 miljoen dollar tot een
totaal van 279,4 is het daar duidelijk niet mee eens.

“Wij zien dit wel als een grote stijging,” zegt Yamanaka. “Men moet
begrijpen dat de Japanse regering niet kan blijven betalen.” Om de stijging
te compenseren zal Japan moeten beknibbelen op het geld dat het vrijwillig
opzij zet voor internationale organisaties.

Japan betaalt 19,5 procent van het reguliere budget van de VN, en is daarmee
de op één na grootste geldschieter van de 191 lidstaten tellende VN. De
Verenigde Staten leveren 22 procent. Duitsland, Frankrijk en
Groot-Brittannië volgen op grote afstand. Die verplichte bijdragen worden
overigens maar mondjesmaat uitbetaald. De VS, Japan en Duitsland staan elk
voor honderden miljoenen dollars in het krijt bij de VN.

Tokio stemde onder Amerikaanse druk in met een kwijtschelding van de schuld
van Irak aan Japan en mogelijk speelt ook dat een rol.

De dieper liggende reden voor de opmerkelijke Japanse beslissing, zo
bevestigen verschillende Aziatische diplomaten, is de onvrede van Tokio over
het gebrek aan politieke slagkracht binnen de VN. Japan tracht al meer dan
10 jaar tevergeefs een zitje te bemachtigen in de Veiligheidsraad. Met
uitzondering van de VS betalen de vijf leden van de V-Raad (Frankrijk,
Groot-Brittannië, Rusland en China) veel minder dan Japan. Tokio klaagt ook
al lang over het feit dat het minder hoge posten krijgt binnen het
VN-systeem.

De verplichte bijdrage werd berekend op het economische gewicht van een
land. Hoewel Japan maar 13 procent van het bruto wereld product voor zijn
rekening neemt, betaalt het 19,5 procent van het VN-budget. De VS, die goed
zijn voor 30 procent van het bwp, betalen met veel moeite 22 procent.