Jeanne Devos en Simone Susskind over de kracht van vrouwen

P&V bedacht Devos en Susskind met de Burgerschapsprijs omdat beiden over de grenzen van hun eigen cultuur en religie gaan om anderen te helpen. Beiden willen ieder persoon de kans geven om een burger te zijn, zonder iemand uit te sluiten. Beiden proberen de onzichtbaren in de wereld zichtbaar te maken.

Waar Devos zich al meer dan veertig jaar het lot aantrekt van 90 miljoen mensen die in India ‘dienen’ als huispersoneel, zet Simone Susskind zich in om beide partijen van het Israëlisch-Palestijns conflict dichter bij elkaar te brengen. Ook al zetten ze zich in voor andere idealen, ze ontfermen zich over dezelfde doelgroep: vrouwen. “Vaak wordt de kracht van vrouwen onderschat, maar ze kunnen een grote rol spelen bij het oplossen van conflicten”, legt Susskind uit. Als voorzitster van Actions in the Mediterranean wil ze door middel van het dialoog bruggen slaan tussen vrouwen aan beide oevers van de Middellandse Zee.

Zuster Jeanne Devos is de  oprichtster van de National Domestic Workers’ Movement, waarmee ze streeft naar een eerlijk loon en humane arbeidsomstandigheden voor het huispersoneel. Dat zijn over het algemeen vrouwen en kinderen. “Zij worden vaak uitgebuit en niemand heeft dat door, omdat het allemaal achter gesloten deuren plaatsvindt. Mishandeling en verkrachting zijn aan de orde aan de dag. Wij vechten ervoor dat zij humane arbeidsomstandigheden en een eerlijk loon krijgen.”

Onbegrip

Voor Susskind, als joodse, lijkt het misschien vreemd dat ze zich ook inzet om de situatie voor Palestijnse vrouwen te verbeteren. Zelf is ze daar niet mee bezig. “Ik wordt weleens boos aangekeken door andere Joden die vinden dat ik me te veel inzet voor de Palestijnen, maar ik ben er zeker van dat er alleen een duurzame en rechtvaardige vrede kan bestaan tussen Israel en het Palestijnse volk door de oprichting van een Palestijnse staat naast Israel. Ik snap beide kanten van de medaille en ik spreek uit wat mij het beste lijkt voor de Israelische staat.”

Waar Susskind soms op onbegrip van de Joodse gemeenschap stuit, ondervindt Devos ook  regelmatig tegenwerking. “Ik ben al vaker in aanvaring gekomen met de Indiase autoriteiten en ik werd verschillende keren met de dood bedreigd. Maar in naam van de kinderen en vrouwen, ga ik door. Voor velen is de situatie al veranderd, maar zolang er nog vrouwen en kinderen zijn die in mensonwaardige omstandigheden moeten werken, zit mijn werk er niet op!”

Verschillen

Om hun werk te doen, hebben de vrouwen de vele verschillen tussen culturen en religies moeten overbruggen. “Voordat ik naar India ging, wilde ik leven als een Indiër onder de Indiërs. Ik kwam er gauw achter dat vooral de cultuurverschillen daar veel te groot voor zijn. Ik heb geleerd om ermee te leven, ik eerbiedig ze. Maar sommige dingen zullen altijd vreemd blijven”, vertelt Devos. “Bijvoorbeeld iets alledaags als afwassen. Zij vinden het niet proper als borden in hetzelfde afwaswater gewassen worden, terwijl dat bij ons ‘schoon’ is”, geeft ze als voorbeeld.
“Ik probeer de verschillen juist zo klein mogelijk te maken”, zegt Susskind. “Door dialoog moeten we elkaar proberen te begrijpen. Dialoog is altijd nuttig, zelfs wanneer men niet akkoord gaat. Het heeft me veel tijd gekost om het vertrouwen van islamitische vrouwen te winnen. Uiteindelijk is me dat gelukt en we moeten nu proberen altijd in dialoog te blijven, ook al werken de omstandigheden niet mee. We moeten met elkaar praten, onze gezamenlijke strijd aftasten, ontdekken hoe en op welk terrein we kunnen samenwerken.”

Prijs

Het winnen van de Burgerschapsprijs komt voor beiden als een erkenning voor hun werk. Devos: “Ik zie deze prijs vooral als een teken van vertrouwen in het werk dat ik samen met andere vrouwen doe. Het is voor ons een hart onder de riem en geeft ons ook weer kracht om door te gaan met wat we doen.” En ook Susskind is trots op haar prijs: “Ik vind de prijs ontzettend belangrijk. Het geeft aan dat het mogelijk is om iets te veranderen in de wereld. Vooral de jongere generatie voelt zich vaak alsof ze niks kan doen, maar dat kan ze dus wel. Ook de erkenning die ik met deze prijs krijg, vind ik ontzettend fijn. Het opent deuren die vroeger gesloten zouden blijven.”
Dat de vrouwen met hun werk door zullen gaan tot het bittere eind is duidelijk. “Vooral de kracht en de energie van de vrouwen zorgen dat we door kunnen gaan.”