Jordaan kan volgend jaar al uitgedroogd zijn

Op een normale busrit in deze regio zijn veel haltes voorzien, maar aan de journalisten wordt deze keer gevraagd om op voorhand naar het toilet te gaan. “Alle riolen van de gemeenschappen langs de Jordaan vloeien rechtstreeks naar de rivier”, legt Gidon Bromberg uit, directeur van Friends of the Earth in het Midden-Oosten (FoEME).
De Israëlisch-Palestijnse milieuorganisatie is een intensieve campagne begonnen rond de belangrijkste milieucrisis voor Israël, Palestina en Jordanië: de watercrisis. FoEME organiseert het bezoek voor journalisten om een reddingsplan voor te stellen voor de rivier, dat enkel mogelijk is als de verschillende partijen samenwerken.

Amper twee kilometer

Een blik op de rivier zegt veel over de staat ervan: van de Jordaan blijft maar een bruin stroompje over. Ooit vloeide jaarlijks 1,3 miljard kubieke meter water door de Jordaan. De stroom was 25 meter breed, werd geflankeerd door wilgen en populieren en was rijk aan vis.
De natuurlijke loop van de rivier is erg kort: twee kilometer na de start van de rivier bij het meer van Tiberias, houdt een aarden dam de rivier al tegen. Het verse water wordt opgepompt voor gebruik in Israël. Een tweede pijpleiding aan de andere kant van de dam voert het afvalwater aan van de vijftienduizend Israëli’s die rond het meer wonen.
Verder stroomafwaarts komt daar het afvalwater bij van nog eens vijftienduizend Israëli’s in de Jordaanvallei, zestigduizend Palestijnen en een kwart miljoen Jordaniërs. “Niemand kan hier nog over heilig water spreken”, zegt Bromberg. “Heilige stront dan eerder.”

Reddingsplan

Toch is er hoop volgens FoEME. De organisatie publiceert twee studies die de overheden in Israël, Palestina en Jordanië van de nodige informatie voorzien om de rivier te redden. Volgens een eerste studie is daarvoor 400 miljoen kubieke meter vers water nodig. Maar de grote vraag is wie voor dat water kan zorgen en waar het vandaan moet komen.
Volgens FoEME, kan Israël voor 220 miljoen kubieke meter zorgen, Syrië voor 100 en Jordanië voor nog eens 90. “Die cijfers zijn gebaseerd op de mate waarin de partijen de rivier gebruikt hebben”, zegt Bromberg. “Israël heeft 46 procent van het historische debiet gebruikt, het kan dus minstens zoveel teruggeven, zeker gezien de sterke economische positie van het land.”
Een tweede studie, het werk van een Israëlische, Palestijnse en Jordaanse econoom, ging na hoeveel water de drie landen kunnen uitsparen. De economen concluderen dat in totaal meer dan een miljard kubieke meter uitgespaard kan worden tegen een aanvaardbare economische kost: 800 miljoen euro voor Israël, 300 in Jordanië en 100 in Palestina.