Kadhafi splijtzwam van Afrikaanse Unie

De Afrikaanse Unie (AU) is - in weerwil van haar benaming - meer dan ooit verdeeld. Vooreerst over haar nieuwe voorzitter die tijdens de jongste top in Ethiopië is ‘verkozen’ (de Libische autocraat Mouammar Kadhafi), maar vooral over de toekomst van de Unie.
  • Stef Anrys Kadhafi's hernieuwde oproep voor een 'Verenigde Staten van Afrika' klonk provocerend, maar heeft een verdeeldheid blootgelegd die nooit is weggeweest. Stef Anrys
Moet er nou echt een Afrikaanse regering komen, hebben wellicht velen gedacht. Kadhafi’s hernieuwde oproep voor een ‘Verenigde Staten van Afrika’ klonk provocerend, maar heeft een verdeeldheid blootgelegd die nooit is weggeweest.
In Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, is woensdag de twaalfde topontmoeting van de staatsleiders van de Afrikaanse Unie afgelopen. Eén van de laatste agendapunten was de toekomst van de Unie. Moet de huidige ‘Commissie van de Afrikaanse Unie’ omgevormd worden tot een heuse grensoverschrijdende regering?
Een heleboel landen, waaronder Zuid-Afrika, zien  zo’n regering - en dus een gedeeltelijke opgave van hun eigen soevereiniteit - niet zitten. De zelf uitgeroepen ‘koning der traditionele koningen van Afrika’, Mouammar Kadhafi, is natuurlijk wel voor. Sinds hij bot ving bij Arabische landen, ijvert hij trouwens al jaren voor een ‘Verenigde Staten van Afrika’.
Dat zijn saus nooit pakte bij de Arabische leiders, heeft hij trouwens nooit kunnen verkroppen. Misschien daarom ook veegde zijn zoon Seif El-Islam zonet de Arabische wereld de mantel uit, omdat die volgens hem te mak heeft gereageerd op het Israëlische offensief in Gaza.
Is het te verwonderen dat er weinig animo is voor Kadhafi of voor zijn Verenigde Staten van Afrika? Libië’s buurlanden hebben Kadhafi’s regionale ambities aan den lijve mogen ondervinden. Zo kreeg Tsjaad het aan de stok met Libië, ondermeer over de betwiste Aouzoustrook.  Kadhafi wilde Tsjaad ooit zelfs annexeren. Hij steunde ook heel wat rebellen in buurlanden, zoals de Touareg in Niger, om zo zijn invloed te vergroten.
Maar de malaise zit veel dieper. Bij de onafhankelijkheid hebben de Afrikaanse leiders de grenzen die ooit door de kolonisatoren waren getrokken, met hand en tand verdedigd. De voorganger van de Afrikaanse Unie, de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid, diende onder meer om die landsgrenzen te bewaken, wat de OAE het verwijt opleverde niet meer te zijn dan een ‘mutual preservation club’. Of de nieuwbakken leiders hun onderdanen slecht behandelden, was de Organisatie een zorg. Zolang er maar niet geraakt werd aan de soevereiniteit van de ‘bevrijde’ landen. Pas in de jaren negentig zou men beginnen beseffen dat de onveiligheid ook wel ‘s met slecht bestuur te maken kon hebben.
Tot vandaag is de Unie echter zeer voorzichtig om een beetje van die soevereiniteit naar zich toe te trekken. Net zoals er in Europa ook eurofielen- en sceptici zijn, ligt een echte ‘Afrikaanse regering’ met zware portefeuilles nog altijd moeilijk. Wat zou het ook, als heel wat buurlanden nog steeds azen op elkaars rijkdommen en er niet voor terugdeinzen om daar geweld voor te gebruiken, Cf. het conflict in DRCongo. De huidige Unie mag dan wel ‘s kritiek uiten op zuiver interne aangelegenheden, zoals de staatsgrepen in Guinee en Mauritanië. Echt optreden bij zo’n uitwassen, doet ze vooralsnog niet. Ter verschoning moet gezegd dat ‘democratische’ landen als Spanje ook zoete broodjes bakken met de militaire coupplegers in Mauritanië, alleen maar om er hun visrechten en andere commerciële belangen te vrijwaren. Dat de Unie niet harder reageert, is dus niet typisch Afrikaans.
Nog dit over Mouammar Kadhafi. Het voorzitterschap van de Afrikaanse Unie viel dit keer te beurt aan iemand uit Noord-Afrika en ‘De Grote Leider’ of ‘De Gids’ kwam eerder door eliminatie uit de bus. ‘Hij is een slecht uithangbord want ondemocratisch’, was de meest gehoorde kritiek op zijn aanstelling. Kadhafi zwaait al sinds de revolutie van 1969 - zonder één verkiezing - de plak in Libië. Tijdens de afsluitende persconferentie in Addis Abeba nam hij trouwens andermaal de ‘democratie’ op de korrel.
Maar zijn de andere staatsleiders in de Maghreb dan zo’n lichtende voorbeelden? In Marokko regeert een onverkozen - weliswaar progressieve - koning, terwijl premier Abbas el Fassi er volgens critici weinig van bakt, wat Mohammed VI toelaat nog meer macht naar zich toe te trekken. De Algerijnse president Abdelaziz Bouteflika heeft de grondwet laten veranderen om dit jaar een derde termijn te kunnen aanvatten. In Egypte heeft Mohamed Hosni Mubarak (sinds 1981 aan de macht) zijn zoon/bankier klaargestoomd voor ‘de troon’ en in politiestaat Tunesië  is Zine el Abidine Ben Ali (aan sinds 1987) zeker van een vijfde termijn. ‘De pot verwijt de ketel’, zeggen zijn verdedigers. ‘Bovendien heeft Kadhafi meer dan andere leiders recht op de voorzittersstoel’, luidt het nog, ‘want heeft Libië als belangrijkste financier de Unie niet al die jaren boven water gehouden?’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.