Kans op Amerikaanse klimaatpresident stijgt

Begin 2007 leek het klimaat nog hét thema te worden in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Al Gore’s film “An Inconvenient Truth” had net een Oscar gewonnen, het Internationaal Klimaatpanel IPCC stuurde verschillende onrustbarende rapporten de wereld in en Gore en het IPCC kregen gezamenlijk de Nobelprijs voor de Vrede.
Maar tot grote frustratie van klimaatactivisten is het thema zo goed als vergeten. Tijdens de voorverkiezingen worden debatten en interviews helemaal gedomineerd door de economische malaise, de gezondheidszorg en de oorlog in Irak. Ook de media zijn daarvoor verantwoordelijk: uit een onderzoek van de Amerikaanse League of Conservation Voters bleek dat van de 2275 vragen die in de vijf belangrijkste politieke praatprogramma’s aan de kandidaten gesteld werden, er amper 24 iets met het klimaatvraagstuk te maken hadden.
Cap-and-trade
Bij de Democraten is er bovendien weinig stof voor debat, want alle kandidaten waren het van meet af aan eens over de noodzaak aan een ambitieus klimaatplan. Hillary Clinton, Barack Obama en John Edwards, die inmiddels opgegeven heeft, presenteerden gelijkaardige plannen om de uitstoot van broeikasgassen met 80 procent te verminderen tegen 2050, precies waar de IPCC om vraagt. Ze kozen daarbij allemaal voor een “cap-and-trade”-systeem van bindende uitstootbeperkingen voor bedrijven, gecombineerd met een handel in uitstootrechten. Verder moeten er “schone steenkoolcentrales” komen die CO2 opvangen en ondergronds opslaan en krijgt ook kernenergie een plaats, op voorwaarde dat de grootste nadelen weggewerkt kunnen worden. Alle democratische kandidaten zijn voorstander van een internationaal klimaatakkoord dat het in 2012 aflopende Kyotoprotocol moet opvolgen.
Bij de meeste Republikeinen is er heel wat minder animo voor ambitieuze klimaatplannen. Als het energievraagstuk al ter sprake kwam bij kandidaten als Mitt Romney, Rudy Giuliani of Fred Thompson hadden ze het meestal over de gevaarlijke Amerikaanse afhankelijkheid van energie uit onzekere regio’s. Thompson stelde zelfs onomwonden de wetenschappelijke zekerheid van de klimaatverandering in vraag.
Gewicht van ‘groene’ Republikeinen neemt toe
Maar nu zowel Rudy Giuliani als Fred Thompson de handdoek in de ring gooien, groeit de kans op een president die werk zal maken van een klimaatplan. John McCain en Mike Huckabee, de enige twee Republikeinse kandidaten die zich hebben uitgesproken voor een echte klimaataanpak, zijn nu immers nummer één en drie in de race voor de Republikeinse nominatie.
John McCain, de meest progressieve Republikeinse kandidaat op het vlak van klimaat, is nu zelfs afgetekend koploper. In 2003, lang voor het begin van de voorverkiezingen, diende hij in de Senaat al samen met de Democraat Joseph Lieberman een wetsvoorstel om dat de uitstoot van de Amerikaanse economie gevoelig te verminderen in de eerste helft van deze eeuw.
“Ik ben in Groenland en op de polen geweest. Ik weet dat de klimaatverandering echt is”, zei hij op de Amerikaanse zender CBS. “Laat het me zo stellen: als we overschakelen op groene technologie maar ik bleek fout en komt geen klimaatverandering, dan laten we onze kinderen toch een schonere wereld na. Maar als ik gelijk krijg en we hebben niets ondernomen, wat voor planeet laten we onze kinderen dan na? Ik zet me al lang in voor deze zaak, en we moeten nu dringend handelen.” McCain pleit ondermeer voor een grotere inbreng van kernenergie, maar repte met geen woord over bindende beperkingen voor Amerikaanse industrie.
Mike Huckabee, voormalig gouverneur van Arkansas en de huidige nummer drie in de race naar de naar Republikeinse nominatie, doet dat wel. “Het gaat eigenlijk om een morele kwestie”, zei Huckabee in oktober. “We hebben de verantwoordelijkheid om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en alternatieve vormen van energie te zoeken die hernieuwbaar, duurzaam en milieuvriendelijk zijn.” Huckabee is de enige Republikeinse kandidaat die het opneemt voor een “cap-and-trade” systeem zoals de Democraten dat voorstellen.
America warming
Mitt Romney is nu in de hele voorverkiezingen de enige overblijvende koploper voor een nominatie die zich op de vlakte houdt. Hij erkent wel dat de klimaatverandering een realiteit is en dat de mens ertoe bijdraagt, maar hij spreekt zich niet uit over concrete CO2-reducties.
“Ik zou energiebronnen ontwikkelen die onze afhankelijkheid van olie uit het buitenland verminderen”, zei hij op CBS. “Die energiebronnen mogen geen CO2 uistoten. Ik denk aan schone steenkool, kernenergie, al onze hernieuwbare bronnen enzovoort.” Hij is niet te spreken over het Kyotoprotocol omdat dat enkele grote vervuilers uit de wind zet. “Het is geen probleem van Amerika alleen. Ze noemen het ‘global warming’, niet ‘America warming’. Ik vind dat ook China en landen als Indonesië of Brazilië inspanningen moeten leveren.”
Op vijf februari, “Super Tuesday”, zal al duidelijker zijn wie het meeste kans maakt op de nominatie bij Democraten en Republikeinen. Dan wordt er voorverkiezingen gehouden  in twintig staten, die samen goed zijn voor de helft van de Amerikaanse bevolking.