Kenia gaat bureaucratie te lijf

Eerder deze week kondigde president Mwai Kibaki aan dat de Investeringswet binnen enkele dagen gereed is en dat er komende week in het parlement over gesproken zal worden. Buitenlandse investeerders worden in Kenia geconfronteerd met buitensporig veel bureaucratische rompslomp. Meestal zijn verschillende vergunningen nodig om een bedrijf te beginnen. In Zuid-Afrika kost het gemiddeld 32 dagen om een doorsnee bedrijf op te zetten, in Kenia is een ondernemer daarvoor 68 dagen kwijt.

Ook in Tanzania en Uganda is het eenvoudiger en goedkoper om een onderneming op te zetten. Het bureaucratische doolhof in Kenia nodigt bovendien uit tot corruptie, iets waardoor het imago van Kenia de afgelopen jaren een behoorlijke deuk opliep. Dat die problematiek zijn tol heeft geëist, blijkt uit een rapport van de VN-conferentie voor Handel en Ontwikkeling (UNCTAD). In het rapport, dat in september verscheen, is becijferd dat de directe buitenlandse investeringen in 2002 uitkwamen op 50 miljoen dollar. Dat is vier keer lager dan de investeringen in Uganda (275 miljoen dollar) en Tanzania (240 miljoen dollar).

Uit statistieken van het Keniaanse ministerie voor Planning en Nationale Ontwikkeling blijkt dat 56 procent van de dertig miljoen Kenianen het moet stellen met minder dan een dollar per dag.

Volgens Washington Akumu, financieel journalist bij een Keniaans dagblad, is centralisatie noodzakelijk om de procedures voor buitenlandse investeerders te verkorten. Iemand moet nu langs veel te veel verschillende kantoren voordat hij een bedrijf kan beginnen. Als er één overheidsloket komt waar alle zaken kunnen worden afgehandeld, dan wordt Kenia een stuk aantrekkelijker.

Behalve een vereenvoudiging van investeringsprocedures, wil de regering-Kibaki ook de corruptie aanpakken. Vorig jaar werd een commissie ingesteld die het zogenoemde Goldenberg-schandaal moest onderzoeken. Bij die zaak streken handelsmaatschappij Goldenberg en enkele politici honderden miljoenen dollars aan premies op voor fictieve goud- en diamantenexporten. Bij de affaire zouden ook de twee zoons van de vorige president, Daniel arap Moi betrokken zijn en diverse ministers. Of de commissie bereid is de rol van de oud-president zelf te onderzoeken, is nog de vraag.

De Keniaanse regering wil 23 rechters berechten die worden beschuldigd van het aannemen van steekpenningen. Zij werden genoemd in een rapport van het Integriteits en Anti-Corruptie Comité dat in september verscheen. Kenia hoopt met een harde aanpak van de corruptie in het land het vertrouwen van buitenlandse investeerders terug te winnen.

Volgens een onderzoek van de internationale anticorruptie-organisatie Transparancy International, is de Keniaanse overheid een stuk minder corrupt geworden na het aantreden van president Kibaki, ruim een jaar geleden. 40 procent van de Kenianen betaalde volgens het onderzoek in 2003 steekpenningen aan de politie. In 2002 was dat nog 65 procent.

In november vorig jaar besloot het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een lening te verstrekken aan Kenia. Het IMF had drie jaar eerder de hulp stopgezet vanwege de corruptie in het land.