Kernmacht India verzaakt aan globale nucleaire ontwapening onder invloed VS - analyse

De Indiase minister van Buitenlandse Zaken Shyam Saran verklaarde maandag dat India “deel uitmaakt van de globale consensus over non-proliferatie”. India beschikt sinds zeven jaar over kernwapens en sloot in juli van dit jaar een nucleair akkoord af met de Verenigde Staten. Anderhalf jaar geleden beloofde de pas verkozen regering van Manmohan Singh nog een voortrekkersrol te blijven spelen in de campagne voor nucleaire ontwapening. Het woord “ontwapening” kwam echter niet voor in Sarans speech, het woord “non-proliferatie” 25 keer.

Helemaal onverwacht komt de toespraak niet. In september shockeerde India de eigen publieke opinie, het buurland Iran en de organisatie van niet-gebonden landen door voor een Westerse VN-resolutie te stemmen die Iran verwijt het non-proliferatieverdrag (NPV) te schenden. Over een maand is er nog een stemming binnen het Internationale Atoomagentschap in Wenen, wat de weg vrij moet maken voor sancties vanwege de VN-veiligheidsraad tegen Iran.

“De ware implicaties van het Amerikaans-Indiase nucleaire akkoord van juli worden nu pas duidelijk”, meent professor Kamal Mitra Chenoy van de School of International Studies in New Delhi. Omdat het VS-parlement het Indiase lidmaatschap van de nucleaire club nog moet goedkeuren, zingt New Delhi nu meer de mantra van de non-proliferatie, ten nadele van Iran.

De koerswijziging is evenzeer gericht tegen aartsrivaal Pakistan. In zijn toespraak noemde Saran het buurland als de leverancier van de Iraanse atoomtechnologie. Hij verwees naar de rol van AQ Farad Khan, de “vader van de Pakistaanse atoombom” en zei dat het geen zin heeft Iraanse wetenschappers te ondervragen zonder ook de man aan de tand te voelen die ervan wordt verdacht een “nucleaire supermarkt” te hebben uitgebaat.

India toont daarmee zijn bereidheid een pro-actieve rol te spelen tegen het proliferatiegevaar in de regio, maar het is de vraag of Washington Pakistan harder wil gaan aanpakken. Islamabad blijft immers een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen het terrorisme en de jacht op Osama bin Laden. De goede verstandhouding tussen India en Pakistan krijgt alvast een tweede knauw, na de mislukte gezamenlijk coördinatie van de hulpactie voor de slachtoffers van de aardbevingsramp in Kasjmir.

Afgezien van de negatieve reacties in Iran en Pakistan vergroot de nieuwe nucleaire doctrine de tegenstellingen binnen de Indiase samenleving. “Dit is een verraad tegenover de traditionele Indiase rol als voorvechter van de vrede en aanvoerder van de niet-gebonden landen”, zegt professor Aijaz Ahmad van de universiteit Jamia Millia Islamia in New Delhi. “Over deze rampzalige koerswijziging is geen binnenlandse consensus mogelijk”. (MC/ADR)