'Kiezers worden geïntimideerd door lokale krijgsheren'

Veel Afghanen zullen op 9 oktober naar de stembus trekken met een bang hart, ofwel uit angst gewoon thuisblijven. Dat is de teneur van het rapport ‘The Rule of the Gun’ waarin de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch peilt naar de sfeer aan de vooravond van de eerste vrije verkiezingen sinds de verdrijving van de Taliban. De voormalige machthebbers zijn vanuit afgelegen bergstreken en het grensgebied met Pakistan nog steeds actief, zoals een reeks recente aanvallen aantoont. In het zuiden en het zuidoosten van het land voerden de Taliban dodelijke aanvallen uit op ambtenaren die de verkiezingen voorbereidden.

De VS, die 10.000 soldaten hebben in het land, proberen de Taliban ervan te weerhouden te verkiezingen te verstoren. Maar de Afghanen zijn vooral bang van de lokale krijgsheren, zegt Human Rights Watch. Veel mensen op het platteland zeggen dat de krijgsheren hun bevolen hebben hoe ze moeten stemmen. Ze zijn bang om daartegenin te gaan, zegt Brad Adams, de directeur van HRW Azië.

Volgens HRW werkt de internationale bezettingsmacht die angst in de hand door de krijgsheren en gewapende bendes in te zetten voor de bewaking van de stembureaus. De directeur van HRW vindt het ongehoord dat de ISAF, de internationale vredesmacht die vooral bestaat uit troepen van NAVO-landen, onvoldoende mankracht heeft om zijn invloed te laten gelden buiten de hoofdstad Kaboel. Om de verkiezingen kans op slagen te geven, moeten de NAVO-landen hun troepenaantal in Afghanistan opvoeren, vindt hij. Er is lang een consensus geweest dat de verkiezingen geen succes konden worden als er niet meer troepen werden ontplooid en als de krijgsheren niet ontwapend werden. Als Afghanistan een prioriteit is voor de internationale gemeenschap, waar zijn dan de troepen? vraagt Adams.

De verkiezingen worden niet enkel bedreigd door de aanwezigheid van de krijgsheren en de Taliban. HRW bevestigt eerder gemeld geknoei bij de registratie van de kiezers. Volgens de Afghaanse autoriteiten hebben 10,5 miljoen mensen zich geregistreerd voor de verkiezingen, onder wie meer dan vier miljoen vrouwen. Maar HRW zegt dat daar veel dubbels tussen zitten - iets wat ook de International Crisis Group (ICG) al meldde. Zo zouden tienduizenden vrouwen zich verschillende keren hebben laten registreren omdat hun wijsgemaakt was dat ze dan extra voedselrantsoenen zouden krijgen.

De belangrijkste kandidaten in de verkiezingen zijn de Afghaanse interim-president Hamid Karzain diens voormalige minister Yonus Qanooni en generaal Abdul Rashid Dostum. Karzai is een lid van de grootste etnische groep, de Pathanen. Qanooni is een etnische Tadzjiek uit de Pansjirvallei en Dostum is afkomstig uit een gebied met vooral etnische Oezbeken. (MM/PD)