Kleine spaarders eisen staatsschulden op

Ze staan meestal buiten de schijnwerpers, de gedupeerde gepensioneerden, vakmensen, academici, huisvrouwen en kleine zaakvoerders. Maar samen bezitten ze naar schatting 39 procent van de Argentijnse staatsschuld, oftewel 80 miljard dollar, tegenover 175 miljard dollar openstaande buitenlandse schuld. Ze hebben een stem, en daarmee eisen ze een goed alternatief voor hun verdwenen spaargeld. Het uur van de waarheid lijkt aangebroken, want van 25 maart tot 16 april houden regeringsambtenaren besprekingen met de obligatiehouders. De regering hoopt ergens tussen eind juni en augustus een officieel voorstel te doen aan de schuldeisers.

Dat de besprekingen beginnen, is een belofte die Argentinië tijdens de laatste onderhandelingsronde met het IMF deed. Dat teken van goede wil hielp het IMF over de drempel om het land toch een nieuwe lening van 3,2 miljard dollar toe te kennen. Tegen de zin van het Fonds laat de regering-Kirchner wel eerst binnenlandse eisers aan de beurt: ADAPD, een vereniging van Argentijnen die geld verloren bij het failliet van de Argentijnse staat en bij de omzetting van hun spaargeld in dollars naar pesos, en AARA, de Argentijnse spaardervereniging. Pas daarna mogen buitenlandse obligatiehouders uit bijvoorbeeld Italië, Zwitserland, De Verenigde Staten, Japan en Duitsland hun zaak komen bepleiten. Een groot deel daarvan heeft zich verenigd in een comité onder leiding van de voormalige Italiaanse bankier Nicola Stock.

ADAPD en AARA verklaren dat ze er goede hoop op hebben dat de regering zal willen onderhandelen. Het voorstel van de regering is dat de niet-uitbetaalde obligaties zullen worden omgezet naar nieuwe, maar dan wel met een verlies van driekwart van de nominale waarde. Spaarders die dat niet zien zitten, kunnen obligaties met dezelfde nominale waarde krijgen, maar dan wel met een vervaltermijn van 20 tot 45 jaar en jaarlijkse intresten van 0,5 tot 2 procent. De voorbije zeven maanden herhaalde de regering dat dit voorstel te nemen of te laten was. Maar op aandringen van de regeringen van de groep van 7 rijke landen, drong het IMF toch aan op verbeterde voorwaarden. Er zijn tekenen dat Argentinië daarop zou willen ingaan. Nieuwe voorstellen doen de ronde, waaronder één dat spaarders naast de nieuwe obligaties ook een coupon krijgen die extra intrest oplevert voor elk percentage economische groei boven het vooropgestelde.

Het Argentijnse pensioenfonds, naast ADAPD en AARA de derde organisatie die Argentijnse obligatiehouders vertegenwoordigt, gaat akkoord om de oude obligaties ter waarde van 15 miljard dollar om te zetten naar nieuwe lange termijnobligaties. Maar ADAPD en AARA hopen meer uit de wacht te slepen. Ze vinden het om te beginnen een vergissing dat de regering voorrang heeft gegeven aan de uitbetaling van schulden aan multilaterale kredietinstellingen als het IMF, de Wereldbank en de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank IDB. Die interesten worden inderdaad nog steeds betaald, hoewel telkens op de valreep. ADAPD en AARA vinden dat die kredietinstellingen medeverantwoordelijk zijn voor het afglijden van het land in ongelimiteerde schulden.

De Argentijnse spaarderverenigingen werpen op dat hun spaarders vaak gewone mensen zijn, en in vele gevallen ouder dan 55. Ze stopten hun spaargeld in die obligaties, en kunnen geen 40 jaar wachten om het geld terug te zien, zegt Eduardo de la Fuente van ADAPD. Ze kunnen ons niet over dezelfde kam scheren als bedrijven met obligaties, vindt ook Carlos Báez Silva van AARA. ADAPD wil een bijzonder soort obligaties, zonder vervaltermijn, met interest en tegen dezelfde waarde als de oorspronkelijke. We leenden geld aan de staat, niet aan een overheid, zegt de la Fuente. Er moeten ernstige garanties komen zodat er onder elke nieuwe regering geen wijzigingen kunnen komen van eerdere afspraken.