Klimaatverandering houdt almaar lelijker huis in oceanen

De opwarming van de aarde leidt niet alleen tot extreme weerfenomenen, ook in de oceanen houdt ze lelijk huis.

Minder ijs dan gemiddeld

Vorig jaar smolt het ijs in de Noordelijke IJszee zo sterk dat een historisch dieptepunt werd bereikt. Dit jaar ging het iets beter – of liever: iets minder slecht.

In september, traditioneel het einde van het smeltseizoen, was het noordpoolijs gekrompen tot 5,1 miljoen vierkante kilometer. Vorig jaar rond dezelfde tijd bereikte het zijn absolute minimumrecord van 3,41 miljoen vierkante kilometer.

Toch was 5,1 miljoen vierkante kilometer nog altijd weinig, zeggen de onderzoekers. De oppervlakte zit ruim onder het gemiddelde voor de periode 1981-2010. Het Amerikaanse ijsdatacentrum NSDIC berekende dat slechts vijf septembermaanden het slechter deden sinds het begin van de satellietmetingen in 1979.

Meer methaan dan gedacht

Wetenschappers hebben dit jaar vastgesteld dat de klimaatwijziging ook op een andere manier fors ingrijpt in de Noordelijke IJszee. Uit de ontdooiende zeebodem voor de kust van Noord-Siberië komt veel meer methaan vrij dan gedacht.

De zeebodem blijkt nu evenveel methaan vrij te geven als de Siberische toendra, de belangrijkste methaanbron op het noordelijke halfrond.

Methaan, een broeikasgas dat dertigmaal krachtiger is dan CO2, speelt een grote rol bij de opwarming van de aarde.

Verzuring

Ook de zuurtegraad stijgt in het noordpoolgebied veel sneller dan in andere oceanen. Het ijsvrije, koude zeeoppervlak neemt sneller CO2 op dan warmere gebieden, en dat versnelt de verzuring.

Sommige soorten zeeleven zullen daar baat bij hebben, andere krijgen het hard te verduren, voorspellen wetenschappers. Ook de commerciële visserij kan nadelen ondervinden.

In andere oceanen zijn eveneens de gevolgen van de verzuring te merken. In de Stille Oceaan bijvoorbeeld heeft de Japanse oester (de zogeheten creuse) het zeer moeilijk. Onderzoekers ontdekten dit jaar hoe dat precies komt: doordat er meer CO2 in het water aanwezig is, hebben de larven meer problemen om een schaal te vormen.

Een van de zichtbaarste gevolgen van de klimaatverandering voor de oceanen, zeker bij stormweer, is de stijging van de zeespiegel. Verschillende studies gaven dit jaar aan dat het allemaal nog sneller gaat dan gedacht.

De redactie van persagentschap IPS Vlaanderen blikt de komende weken terug op markante trends en gebeurtenissen uit het voorbije jaar. Dit was aflevering 4.