Koizumi neemt gok met bezoek aan Noord-Korea

De mededeling begin deze maand dat Koizumi op 17 september naar Pyongyang
gaat voor een officieel bezoek was een totale verrassing voor vele
Japanners. De relaties tussen beide landen zijn niet veel verbeterd sinds
het einde van de tweede wereldoorlog. Terwijl Japan en Zuid-Korea nauwe
betrekkingen onderhouden sinds 1965, werd de radiostilte tussen Pyongyang en
Tokio de afgelopen decennia enkel onderbroken door diplomatieke opstootjes.
De lancering een raket over Japans grondgebied in 1998 was één van de
dieptepunten.

Japan stelt dat een normalisering van de relaties enkel mogelijk is als er
duidelijkheid komt over de ontvoering van 11 Japanners. De ontvoering van de
11 is een zaak die de Japanse publieke opinie nog steeds op de maag ligt. De
media besteden de laatste weken uitgebreid aandacht aan de zaak. Als Koizumi
in zijn opzet slaagt, dan zal dat zijn populariteit op het thuisfront sterk
opvijzelen.

Volgens de Japanse overheid werden de 11 ontvoerd om Noord-Koreaans spionnen
taalles te geven en te onderrichten in de Japanse gewoontes. De geheime
agenten zouden regelmatig infiltreren in Japan om daar aan bedrijfsspionage
te doen. Volgens Japan gebruiken de spionnen ook Japanse paspoorten om in
andere landen informatie in te winnen.

De Noord-Koreaanse spion die verantwoordelijk was voor het neerhalen van een
Koreaanse jet in 1987, een incident waarbij 155 mensen stierven, vertelde
aan de media dat ze Japans geleerd had van een gekidnapte Japanner. Maar de
regering-Kim ontkent categoriek dat de Noord-Koreaanse inlichtingendienst
iets met de zaak te maken heeft. Kim Jong Il beloofde wel om een onderzoek
in te stellen naar het lot van de ontvoerden.

Professor Toshiyuki Shikata, een Japanse Korea-expertaan de universiteit van
Tokio, gelooft dat Koizumi een politieke gok neemt met zijn bezoek. Met
Noord-Korea onderhandelen is geen makkelijke zaak, zegt hij. Een dialoog
met Kim Jong Il kan zich tegen Japan keren, zo hebben we al enkele malen
meegemaakt. Bij de schaarse onderhandelingen tussen Tokio en Pyongyang was
er voortdurend sprake van misverstanden en meningsverschillen. Het feit dat
bondgenoot Amerika het communistische land op de ‘as van het kwaad’ plaatst,
maakt een toenadering allerminst evident.

Toch maakt Koizumi een kans. De achteruit boerende Noord-Koreaanse economie,
die de laatste jaren een voorzichtige bocht maakt richting vrije markt -
kunnen Kim tot toegevingen dwingen. Kim zoekt een uitweg uit zijn isolement,
zoals eerder bleek uit zijn poging tot toenadering naar Rusland en China, en
heeft Japanse investeringen in zijn land broodnodig.