'Krimpen om te groeien'

Om beter te kunnen inspelen op de markt van morgen werd de pvc-activiteit in Tessenderlo – en nagenoeg de hele productiesite  – verkocht en kwam er een grondige herschikking. Van een divers basischemiebedrijf wordt de onderneming vandaag omgevormd tot een specialisatiebedrijf dat zich in hoofdzaak wil toeleggen op watermanagement, landbouw, voeding en bioreststoffen. “Shrink to grow” heet dat in het jargon.

Duurzaamheidsmanager Kristof Debrabandere: ‘Uitgangspunt voor het bedrijf zijn de vier gigantische trends en problemen waar we in de toekomst mee geconfronteerd worden: bevolkingsgroei, klimaatopwarming, grondstoffenschaarste en waterstress. Dat is de omgeving waarin we zullen moeten werken. Op basis daarvan werden vier thema’s gedefinieerd waarvoor we denken dat wij een deel van de oplossing kunnen aandragen: water, voeding, bio-reststromen en grondstoffenefficiëntie. De ecologische grenzen die we ervaren, willen we ombuigen naar opportuniteiten voor ons bedrijf.’

Elke molecule telt

In het filmpje over de nieuwe businessstrategie op de website van Tessenderlo Group schetst CEO Frank Coenen de acht mantra’s van het bedrijf. Uitgangspunt is de planeet als ‘belangrijkste stakeholder’. Duurzaam produceren betekent het hergebruik van elke molecule maximaliseren; afval genereren komt neer op een gebrek aan innovatie en creativiteit. Innovatie staat ook centraal in het voedselmanagement van de toekomst. Respectvol omgaan met water is een andere mantra, naast transparantie en hoge milieu- en veiligheidsnormen. ‘Duurzaamheid is het hart van de bedrijfsstrategie’, zegt Kristof Debrabandere. ‘Basisidee is geen of zo weinig mogelijk nieuw ontgonnen materialen te gebruiken. Dat is een specialisatie waarin we willen groeien.’

Tessenderlo Group is vandaag uitgegroeid tot een multinational die aanwezig is in 22 landen. Het bedrijf heeft 7500 werknemers in dienst, van wie 1300 in België. De productiesite in Tessenderlo zelf is sinds halverwege vorig jaar nagenoeg volledig in handen van het Zwitserse chemieconcern Ineos. In België blijft Tessenderlo Group actief in Ham, Overpelt, Vilvoorde en Oeselgem. Kristof Debrabandere, voorheen werkzaam bij de Bond Beter Leefmilieu, werd aangeworven om het bedrijf te begeleiden in de omslag naar duurzaamheid.

Een voorbeeld is het Amerikaanse dochterbedrijf Tessenderlo Kerley, dat vloeibare meststoffen produceert met zwavel als nutriënt. Die zwavel is een restproduct van olieraffinaderijen. Het bedrijf verwerkt het tot vloeibare meststof, die via drupirrigatie bij de planten wordt gebracht, zodat ook zuinig wordt omgegaan met water.

Op het vlak van bio-reststromen geeft Debrabandere het voorbeeld van het Franse dochterbedrijf Akiolis, dat slachtafval, gebruikte oliën en restkoekjes verwerkt tot onder andere dierenvoer. Per jaar haalt dat bedrijf in Frankrijk alleen al een miljoen ton dierlijk afval of nevenstromen op.

Heruitvinden

Kristof Debrabandere: ‘De nieuwe businessstrategie is een veranderingsproces dat tot in het DNA van de onderneming gaat.’ Innovatie is daarbij cruciaal, met als doel zo veel mogelijk te halen uit wat voorhanden is, “capturing the value” heet dat. Dat gaat niet altijd over nieuwe producten, het gaat ook over nieuwe combinaties, nieuwe manieren van samenwerken, het benutten van verdoken kennis.
De reden voor Tessenderlo Group om die omslag te maken? Omdat het er ook een economisch interessant businessplan in ziet. ‘Als we ergens groei kunnen realiseren, is het op dit domein’, aldus Tessenderlo Group. Maar er is nog een lange weg te gaan. ‘Niet alle spelers zijn al op maat van dit nieuwe businessmodel en de mantra’s zijn gedurfde uitspraken die een veranderingsproces vereisen. Iedereen moet zichzelf voor een deel heruitvinden en de vertaalslag maken voor zijn bedrijf.’