Kritiek op streng Russisch migratiebeleid

Eerder deze maand erkende de Russische vice-eerste minister Igor Sjoevalov dat een gebrek aan goed opgeleide arbeidskrachten de economische groei in Rusland afremt. Hij maakte zich sterk dat Rusland met een juiste combinatie van werkkrachten en kapitaal de op vij na grootste economie ter wereld zou kunnen worden.
Toch heeft de Federale Migratiedienst een nieuwe quotasysteem ingevoerd dat het aantal buitenlandse werkkrachten drastisch vermindert, met name uit voormalige Sovjetrepublieken.
Het aantal buitenlandse werknemers dat legaal in Rusland aan het werk kan, werd verminderd van zo’n zes miljoen in 2007 naar minder dan twee miljoen dit jaar.
Die vermindering zal volgens deskundigen voelbare gevolgen hebben voor de economische groei. “Arbeiders uit de voormalige Sovjetrepublieken dragen in enorme mate bij aan de Russische economie”, zegt Nilim Baruah van de internationale arbeidsorganisatie ILO. “Heel wat migranten voeren taken uit die de Russen zelf niet willen verrichten”.
Baruah is er wel van overtuigd dat er regels moeten zijn om “de vraag naar illegale arbeidskrachten in sommige sectoren van de economie te verminderen en de binnenlandse arbeidsmobiliteit aan te moedigen.” De ILO werkt samen met de Russische overheid en werkgevers- en werknemersorganisaties aan methodes om de vraag naar buitenlandse arbeid beter in te schatten. Zo moeten werkgevers makkelijker buitenlandse arbeiders kunnen aantrekken als er een tekort is, maar moet de werkgelegenheid voor Russen gegarandeerd blijven als dat tekort er niet is.

Illegale immigranten

“Als de jaarlijkse quota niet afgestemd zijn op de vraag van de arbeidsmarkt, riskeren we dat buitenlandse arbeiders illegaal het land binnenkomen om er te werken”, zegt Baruah. “Dat plaatst enerzijds de werknemers in een kwetsbare positie, en zorgt anderzijds voor een verlies aan inkomsten voor de staat.”
Volgens een topambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn in Rusland tot vijf miljoen illegale buitenlandse arbeiders aan het werk. Heel wat arbeiders uit de voormalige Centraal-Aziatische republieken als Tadzjikistan, Oezbekistan en Turkmenistan spreken geen Russisch en zijn niet vertrouwd met de Russische wetten en gebruiken.
In sommige districten, waaronder Moskou, zijn de quota voor dit jaar al bereikt en reikt de Federale Migratiedienst geen werkvergunningen meer uit. Maar ook Konstantin Poltaranintold, de woordvoerder van de dienst, geeft toe dat Rusland waarschijnlijk een instroom van illegale werkkrachten uit de buurlanden kan verwachten, door de verslechterende economie in die landen .

“Onrealistisch laag”

Elena Tyuryukanova, onderzoekster aan het Instituut voor Socio-economische Studies aan de Russische Academie voor Wetenschap, vindt de quota voor 2008 te laag. Het instituut schat het aantal buitenlandse arbeiders in het piekseizoen op zeven à negen miljoen. “Volgens de statistieken van de Migratiedienst en uit onze onderzoeken blijkt dat ongeveer de helft van de migranten tewerkgesteld worden in de schaduweconomie. Hun werkgevers waarschuwen de migratiedienst niet”, zegt Tyuryukanova.