Kuifje in Slovakije

Sindsdien wil hij de geschiedenis van de Slavische wereld begrijpen door haar zelf te ervaren. De renovatie van zijn prachtige hoeve in Aspelare, zijn gezin en het werk bij de civiele bescherming stonden die droom vaak in de weg, maar een samenloop van omstandigheden bracht hem enkele jaren geleden toch terug naar het Oosten.

Als boomverzorger ontdekte Sonck op een beurs een mobiele houtzaagmachine. ‘Voor mij was dat een revolutie: een praktische zaag waarmee bomen verwerkt worden tot planken en balken.’ Het leek hem een perfect werktuig voor ontwikkelingswerk. ‘Mensen in Afrika, in de Andes of in Rusland zien hun bomen wel verdwijnen, maar de planken kunnen ze nooit voor zichzelf gebruiken.’

Een Brusselaar die getrouwd was met een Roma-vrouw uit het Slovaakse Rakusy kocht de machine en vroeg Dirk Sonck om samen met de Roma een huis te bouwen. ‘Dat was mijn kans. We hebben een klein bedrijfje opgericht, een loods gehuurd en een aantal Roma opgeleid in de Vlaamse timmerkunst.’ Met de zaagmachine en de technieken die hij leerde in Bokrijk werden enkele bomen verwerkt tot een demonteerbaar gebinte. ‘Ik ben driemaal daar geweest, tot het huis er uiteindelijk stond. Met simpele middelen hebben we een mooi resultaat bereikt. We hebben de levensomstandigheden een beetje kunnen verbeteren, maar het was vooral de bedoeling om de Roma het respect te geven dat ze verdienen. Door de bouw zagen de Slovaken dat een Roma niet lui is en wel iets wil leren.’

Het project is na het eerste succes stilgevallen en uit Rakusy heeft hij al twee jaar niets meer gehoord. ‘Tja, die wispelturigheid, dat hoort bij de overlevingsstrategie van de Roma’, denkt Sonck. Toch mist hij de ambiance van de bouwwerf. Hij houdt nog contact met de Roma in Antwerpen en Sint-Amandsberg. ‘Wat me aantrekt aan het Roma-leven is hun drang naar onafhankelijkheid, hun verlangen los te komen van een groter geheel. De familie of de clan leidt een nomadenbestaan en weet zich toch op een kleinschalige manier te beredderen.’ Het verlangen naar een lokale, beheersbare levenswijze staat voor deze veertiger in schril contrast met de globalisering waar ambachtelijkheid plaats moet ruimen voor grootschaligheid. Hij timmert liever op grootvaders wijze aan de weg.