Kwart van de Argentijnen wil geen nieuwe president

Het gebrek aan vertrouwen in de
Argentijnse politici is zo groot geworden dat het aantal kiezers dat van
plan is ongeldig of helemaal niet te stemmen volgens opiniepeilingen groter
is dan het aantal aanhangers van de best geplaatste kandidaat in de
voorverkiezingen voor het presidentschap. Vijf maanden voor de
presidentsverkiezingen voelt een kwart van de Argentijnse kiezers zich
blijkbaar niet vertegenwoordigd door gelijk welke kandidaat of partij.


Omdat er weer wat meer vertrouwen lijkt te zijn in het Argentijnse
financiële systeem, heeft de Argentijnse regering deze week beslist de
bevriezing van de spaarrekeningen op te heffen die een jaar geleden was
opgelegd. Maar op het politieke toneel valt nog niet veel vertrouwen te
bemerken. Uit opiniepeilingen blijkt dat de Argentijnen nog altijd erg boos
zijn op de regering en de leiders van de politieke partijen, ook al is het
massale straatprotest dat president Fernado de la Rúa op 20 december 2001
tot aftreden dwong nu teruggebracht tot enkele sporadische demonstraties.

Uit een onderzoek van het peilingbureau Ibope blijkt dat 22 procent van de
respondenten van plan is tijdens de presidentsverkiezingen van 27 april
blanco of ongeldig te stemmen of zelfs helemaal thuis te blijven. 15 procent
wil stemmen voor de kandidaat die voorlopig aan de leiding ligt, Adolfo
Rodríguez Saá van de heersende peronistische Justicialista Partij. Saá is
voormalig gouverneur van de provincie San Luis en na het aftreden van De la
Rúa eind 2001 was hij ook even tussentijds president. Een onderzoek van de
firma Ricardo Rouvier en partners geeft hetzelfde beeld: 26,3 procent van de
ondervraagden wil op niemand stemmen en maar 14,2 procent op Saá. Ongeveer
negen procent heeft nog helemaal niet beslist.

De geringe politieke betrokkenheid bleek ook bij de gouverneursverkiezingen
in de provincie Santiago del Estero eerder dit jaar. Daar werd slechts 51
procent geldige stemmen uitgebracht. De lage verwachtingen van de bestaande
kandidaten vinden hun oorsprong in de jaren van democratie sinds 1983. De
hoop van de kiezers is toen telkens opnieuw de kop ingedrukt, weet Maria
José Lubertino, voormalig parlementslid en directeur van het Instituut voor
Vrouwen en Politiek. De mensen hebben hun werk verloren en zijn armer
geworden. Ze vinden dat de politici hen iedere keer weer in de kou laten
staan, aldus Lubertino.

Volgens een studie van het Centrum voor Opiniepeilingen gelooft 76 procent
van de kiezers die niet willen stemmen wel dat politiek nodig is om het land
te hervormen en te verbeteren. Maar tachtig procent heeft een negatief beeld
van de politici die hen vandaag vertegenwoordigen. Ook Lubertino vindt
politieke partijen of andere sociale organisaties nodig voor de democratie.
Het zou gevaarlijk zijn wanneer er door de crisis zogezegd onafhankelijke
kandidaten zouden opkomen, die in werkelijkheid kleine economische
belangengroepen vertegenwoordigen. Maar zij vindt dat de partijen een echt
representatief systeem zouden moeten stimuleren, met kansen voor
rechtstreekse democratie, een transparante boekhouding van de regering en de
mogelijkheid om politici af te zetten die hun beloften niet nakomen.
Lubertino begrijpt de vermoeidheid van de kiezers, maar waarschuwt er voor
dat blanco of helemaal niet stemmen de huidige toestand zou kunnen
bestendigen.

Argentinië kent momenteel de ernstigste sociale, economische en politieke
crisis uit zijn hele geschiedenis. De economische activiteit loopt de
laatste vier jaar terug, er zijn 21,4 procent werklozen en meer dan de helft
van de 37 miljoen Argentijnen zijn arm. Argentinië is één van de
belangrijkste voedselproducenten ter wereld, maar de ondervoeding neemt
voortdurend toe. De voorbije jaren hebben politieke partijen van
uiteenlopende strekking hun opwachting gemaakt in de regering, maar geen
enkele is erin geslaagd de economische neergang een halt toe te roepen.
Integendeel zelfs, veel Argentijnen vinden dat de politici de crisis hebben
verergerd.

Tot grote ontsteltenis van de kiezers komen de meest actieve kandidaten voor
de voorverkiezingen toch weer uit de rangen van de traditionele politieke
partijen. Er staan zelfs heel wat oude krokodillen op de lijst. Na twee
ambtstermijnen van de peronistische president Carlos Menem van 1989 tot 1999
deelde 72 procent van deelnemers aan een opiniepeiling mee ‘nooit’ meer op
hem te zullen stemmen. Menem wil nu opnieuw een gooi naar het presidentschap
wagen en kan nu al op 8 tot 11 procent steun rekenen.

Luis Zamora van de linkse Partij voor Zelfbeschikking en Vrijheid, de enige
kandidaat die niet uit de traditionele politieke stal afkomstig was,
kondigde intussen aan dat hij geen presidentskandidaat meer wil zijn. Zamora
deed het nochtans vrij goed in de peilingen. Hij noemt de verkiezingen een
‘valstrik’ die het politieke systeem niet zullen veranderen. Hij heeft zijn
aanhangers opgeroepen om als protest de verkiezingen ‘aan te vechten’ zodat
alle parlementsleden, gouverneurs en gemeentelijke functionarissen uit hun
functie worden ontzet. Die ‘negatieve’ manier van stemmen krijgt steeds meer
steun, al was het maar als uitlaatklep voor de ontevredenheid van de
kiezers.

De UCR van ex-president De la Rúa geniet nu de laagste steun ooit, en haar
voormalige coalitiepartner FREPASO doet het ook niet goed. De coalitie van
UCR en het centrumlinkse FREPASO wekte in december 1999 nog heel wat hoop op
een ommekeer in het neoliberale beleid van Menem. Maar de coalitie bleek
niet te werken en na twee jaar moest De la Rúa aftreden omwille van de
economische chaos en massale protesten, die uitliepen op plunderingen en
geweld. In zijn val sleepte hij de coalitie mee.

De peronisten van kwamen vrij ongeschonden uit de crisis en wisten het
congres ervan te overtuigen Rodríguez Saá en daarna Eduardo Duhalde aan te
stellen als vervangers van De la Rúa. Duhalde kon alleen een wankele
economische stabiliteit bereiken. Argentinië is nog altijd niet in staat
zijn buitenlandse schuld aan privé-schuldeisers af te betalen. Nu lijkt het
ook zijn verplichtingen aan multilaterale geldschieters als het
Internationaal Monetair Fonds niet te kunnen nakomen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.