Laat uw stem horen over handelsakkoord met VS

Het aankomende vrijhandelsakkoord tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie stoot her en der op heel wat tegenstand. Dat bleek nog maar eens uit de manifestatie in Berlijn die het voorbije weekend 30.000 mensen op de been bracht. Aanleiding was de Grüne Woche, een van de grootste internationale beurzen voor landbouw, tuinbouw en voedsel. De manifestanten eisen een groenere landbouw met meer aandacht voor het milieu en verwerpen resoluut het vrijhandelsakkoord. Het akkoord zou volgens de tegenstanders nadelige gevolgen hebben voor de Europese landbouwers en consumenten.

Trans-Atlantische handel

Afgelopen zomer gingen de onderhandelingen tussen de twee economische grootmachten van start. Voorstanders zien het Trans-Atlantische Handels- en Investeringspartnerschap (T-TIP), ook wel bekend als het Trans-Atlantisch Vrijhandelsakkoord (TAFTA), als een instrument om de handel over de Atlantische Oceaan te bevorderen en economische groei te bewerkstelligen. Naast de afschaffing van de nu al bescheiden invoerheffingen, richt de overeenkomst zich op de opheffing van niet-tarifaire handelsbelemmeringen. Regelgeving op vlak van milieu, gezondheid en investeringen zijn daar enkele voorbeelden van.

Volgens de Europese Commissie kan de handelsovereenkomst de Europese economie naar schatting met een half procent doen toenemen. Dat komt neer op iets meer dan 500 euro per huishouden per jaar en honderdduizenden extra jobs. Om de handel te bevorderen moeten beide handelsblokken hun regelgeving en productiestandaarden beter op elkaar afstemmen. Momenteel belemmeren de uiteenlopende normen een nauwe samenwerking op vlak van bijvoorbeeld landbouw en veeteelt. Chloorkippen, genetisch gemanipuleerde gewassen en hormonenvlees zijn de bekendste voorbeelden van het verschil in wettelijke voorschriften, waarbij Europa er een strengere wetgeving op na houdt dan de VS.

Investeringsverdragen

De aanhoudende kritiek op de investeringsverdragen zorgde ervoor dat commissaris De Gucht besliste om een volksraadpleging in te lassen. Investeringsverdragen worden in het leven geroepen om buitenlandse investeerders te beschermen. Als overheden wetten invoeren die stroken met de belangen van bedrijven, kunnen die bedrijven via investeringsverdragen enorme schadeclaims indienen. Dat scenario speelde zich onder andere enkele jaren geleden af in Uruguay. Toen president Vasquez een enorme campagne opzette om het tabaksgebruik in zijn land terug te dringen, daagde tabaksgigant Philip Morris Uruguay voor een internationaal arbitragetribunaal.

Door investeringsverdragen zijn overheden onlosmakelijk gebonden aan de afspraken gemaakt binnen die verdragen. Zelfs maatregelen met betrekking tot volksgezondheid en milieu kunnen moeilijk ingevoerd worden als  ze de belangen van investeerders in gevaar brengen. Het verdragsrecht staat boven het nationaal recht.

Maar zo ver is het nog niet. Vooraleer multinationals zoveel macht verwerven, kan de EU-burger vanaf maart gedurende drie maanden zijn stem uitbrengen. Karel De Gucht zal de resultaten van de raadpleging voorleggen aan de Europese Commissie waarna de richting van het akkoord verder bepaald zal worden.