Lage lonen voeden Egyptische onvrede

De voortdurende onrust in Egypte heeft ook te maken met de looneisen van arbeiders die maar niet ingewilligd raken. Net als de afgezette president Hosni Moebarak talmt de militaire overgangsregering met maatregelen om de extreme lage lonen op te trekken. De Egyptische arbeiders eisen nu meteen een minimumloon van 1200 pond (148 euro) per maand.

Onlangs keurde Egypte voor het eerst een minimumloon voor de private sector goed. Het bedraagt 700 pond (87 euro) per maand, evenveel als het minimumloon voor ambtenaren dat in juli werd vastgelegd. Het minimumloon voor ambtenaren zou bovendien over een periode van vijf jaar worden opgetrokken tot 1200 pond per maand. De beslissingen volgden op een lange discussie over hoeveel mensen in Egypte nu eigenlijk nodig hebben om rond te komen.

Onleefbare lonen

Het minimumloon voor ambtenaren bedroeg de voorbije kwarteeuw amper 35 pond (4,5 euro) per maand. Dat was duidelijk te weinig, maar ook de nieuwe bedragen volstaan niet, zeggen werknemers. Met 700 pond kan je in Cairo net de huur van een klein appartement betalen. “Het is een slechte grap”, oordeelt Mohamed El-Abyad, een fabrieksarbeider in Cairo. Fabriekseigenaars zeggen dat ze hun werknemers niet meer kunnen betalen, maar we zien hoe zij in enorme villa’s leven en in luxeauto’s rijden.”

De werkgever van El-Abyad heeft diens loon met een vijfde verhoogd. Maar dat is volgens El-Abyad nog niet genoeg om zijn kinderen naar school te sturen. Na aftrek van huur en nutsvoorzieningen zal El-Abyad nu elke maand ongeveer 15 euro over hebben om eten en kleren te kopen voor zijn gezin.

Nieuwe armoede in de maak

Ondanks de leerplicht heeft El-Abyad zijn twee zoons van school gehaald zodat ze iets kunnen bijverdienen. Hassan, een jongen van zestien, verdient anderhalve euro per dag in een steengroeve. De twee jaar jongere Mahmoud is hulpje in een klein atelier en verdient nog minder.

Volgens experts is het hoge aantal Egyptische kinderen dat voortijdig de school verlaat onmiskenbaar een gevolg van de bittere armoede in het land. Tegelijk is er op die manier massale nieuwe armoede in de maak. Meer dan 40 procent van de Egyptenaren kan niet lezen of schrijven.

Maar de regering wil de loonkosten in het land zo laag mogelijk te houden in vergelijking met de landen waarmee Egypte internationaal concurreert. Officieel klinkt het ook dat een hoger minimumloon de begroting te zwaar zou belasten en de inflatie zou aanwakkeren. Met die stelling zijn wel niet alle experts het eens. Volgens de voormalige minister van Financiën, Samir Radwan, zal een hoger minimumloon de productiviteit doen stijgen, waardoor de concurrentiekracht van Egypte op lange termijn verbetert. De verwachte inflatie zou beheersbaar zijn.

De voormalige president Moebarak probeerde de morrende arbeiders in toom te houden met draconische wetten die stakingen nagenoeg onmogelijk maakten en door de vakbonden aan zich te binden. Maar uiteindelijk werd het ongenoegen te groot. Een reeks van wilde stakingen over de lage lonen en betalingsachterstanden die vijf jaar geleden begon, kreeg in april 2008 tijdens een opstand in de industriestad Mahalla El-Kubra een politieke inslag. Het protest stak ook in andere steden het vuur aan de lont en inspireerde de jongerenbewegingen die begin dit jaar het regime van Moebarak ten val brachten.

Nog meer onrust

Ook de militaire overgangsregering die daarna aan de macht kwam, doet maar mondjesmaat toegevingen aan de arbeidersbeweging. Daardoor blijft de sociale onrust voortduren. De vakbonden hebben nog meer stakingen in het vooruitzicht gesteld om betere lonen af te dwingen.

Egyptische activisten voeren aan dat de optrekking van het minimumloon tot 1200 pond binnen vijf jaar niet voor verbetering zal zorgen. In de steden bedraagt de inflatie immers 12 procent per jaar, zodat 1200 pond in 2016 maar evenveel waard zijn als 700 pond nu.

Veel ondernemingen moeten zich bovendien niet aan de nieuwe minimumnorm houden. Kleine en middelgrote ondernemingen moeten het minimumloon niet betalen, evenmin als grotere bedrijven die kunnen aantonen dat ze niet in staat zijn hun arbeiders meer te geven. De regeling zal ook niet afgedwongen worden in openbare bedrijven of in de toeristische sector, die goed is voor een achtste van de werkgelegenheid in Egypte.

Het is ook de vraag of de overheid er ooit in kan slagen andere bedrijven te dwingen betere lonen te betalen. Egyptische bedrijven storen zich traditioneel niet veel aan regels, en veel werkgevers zouden kunnen overschakelen op zwartwerk als ze onder druk worden gezet. Nu al behoort ongeveer driekwart van alle werkgelegenheid in Egypte tot de informele sector.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.