Land van de glimlach nijdig op Cambodja

Net voor het begin van de top van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Landen (Asean) op 23 oktober in Cha-am, liet Hun Sen weten dat de voormalige Thaise premier Thaksin Shinawatra welkom is in Cambodja. De nog altijd populaire Thaksin werd in 2006 door een coup van de macht verdreven in Bangkok en leeft in ballingschap. Hij werd in Thailand veroordeeld wegens belangenvermenging. Hun Sen zei dat Cambodja Thaksin niet zou uitleveren als Thailand daar om vroeg.

Vriend en vijand

De Thaise kranten doen nog altijd verontwaardigd over de uitlatingen van de autoritair regerende Hun Sen. De Cambodjaanse premier verklaarde zelfs dat hij Thaksin, een steenrijke magnaat, als economisch adviseur zou inzetten. Thaksin heeft nog altijd veel aanhangers en invloed in Thailand, en popelt duidelijk om terug te keren. Van net over de grens en met de steun van het staatsapparaat van Cambodja, zou hij zich nog meer kunnen mengen in de Thaise politiek.
De Thaise regering liet haar ongenoegen duidelijk blijken. “Als Thaksin naar Cambodja verhuist, zal dat een invloed hebben op onze relatie”, verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Kasit Piromya tijdens een persconferentie in Cha-am. Kasit maakt samen met premier Abhisit Vejjajiva deel uit van een coalitieregering die vorig jaar met steun van het Thaise leger een bewindsploeg van Thaksin-bondgenoten afloste. Die vorige regering was in december 2007 door democratische verkiezingen aan de macht gekomen.
Voor de andere acht lidstaten van de Asean is de zaak vervelend. De regionale organisatie probeert zich niet te mengen in interne aangelegenheden van haar leden. De Asean gaat er ook officieel van uit dat ze geen geschillenmechanisme nodig heeft omdat alle leiders naar regionale vrede streven.

Grensgeschillen

Een dergelijk mechanisme zou wel nuttig zijn om de spanningen tussen Cambodja en Thailand te temperen. De twee landen gebruiken verschillende landkaarten en zijn het niet eens over het precieze verloop van hun 800 kilometer lange grens. De grootste twistappel is een hindoetempel uit de tiende eeuw, Preah Vihear. De Franse kolonisten in Cambodja eisten de tempel voor zich op, maar toen de Fransen vertrokken, bezetten Thaise troepen de plaats. Thailand gaf Preah Vihear terug aan Cambodja na een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in 1962, maar sindsdien beloeren troepen van de twee landen elkaar in de met mijnen bezaaide omgeving van de tempel.
Thaise nationalisten reageerden vorig jaar woedend toen het Werelderfgoedcomité bevestigde dat Preah Vihear aan Cambodja toebehoort. Thailand en Cambodja voerden hun troepensterkte rond het omstreden gebied op. Bij een vuurgevecht in april kwamen drie mensen om. In september droeg Hun Sen zijn soldaten op meteen het vuur te openen als er Thailanders illegaal de grens overstaken.
De Cambodjaanse minister van Buitenlandse Zaken Hor Namhong eiste dat het grensdispuut ook op de agenda van de Asean-top in Cha-am zou komen, maar gastland Thailand verhinderde dat. Eerder had Cambodja de zaak wel gerapporteerd aan de VN-Veiligheidsraad. De andere lidstaten van de Asean waren daar niet gelukkig mee.