"Landbouw belandt over 20, 30 jaar in een grote crisis."

Deze week sprak Achim Steiner in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg op de openingszitting van het International Assessment of Agricultural Science and Technology for Development (IAASTD), een driejaarlijkse conferentie die een stand van zaken maakt van de landbouwwetenschap. Hij benadrukte er de noodzaak van nieuwe strategieën voor de landbouw.
IPS: Waarom is nu het moment gekomen voor de landbouw om nieuwe wegen in te slaan?
Achim Steiner: De landbouw komt steeds dichter bij de grenzen van haar mogelijkheden: grond en water zijn niet oneindig beschikbaar, de bodemvruchtbaarheid neemt af, de impact op het milieu wordt groter. De moderne industriële landbouw wijt die impact niet aan zichzelf, maar ondertussen ondermijnt de afname van ecosysteemdiensten wel de fundamenten van de landbouw. Als de moderne landbouw blijft focussen op maximale productie en minimale kosten, dan belandt ze over 20, 30 jaar in een grote crisis. Er is een collectieve onwetendheid over de interactie tussen landbouw en de natuurlijke systemen en dat moet veranderen.”
Hoe wil de IAASTD dat aanpakken?
Landbouw behoort tot de meest complexe menselijke activiteiten; het beïnvloedt heel veel zaken. De oplossing voor de landbouw in de 21ste eeuw is niet te herleiden tot één simpel antwoord. De IAASTD kijkt niet alleen naar landbouwwetenschap en technologie maar ook naar de realiteit, naar de impact van landbouw op milieu en maatschappij.
Tot nog toe was landbouw het terrein van professionele landbouwkundigen die vooral de productiviteit wilden opvoeren. De IAASTD heeft daar veel andere stemmen aan toegevoegd zodat er een brede kijk ontstaat die rekening houdt met productie, maatschappij en milieu.

“De landbouw komt steeds dichter bij de grenzen van haar mogelijkheden”

Voedselonzekerheid is niet het resultaat van een productietekort maar van de onmogelijkheid van de landbouw om voedsel te leveren, onder meer door handelskwesties en het verlies van 40 procent van het voedsel na de oogst. Dat is ook wat de samenleving vraagt: een bredere kijk op landbouw.
Hoe moeten we omgaan met de effecten van de klimaatswijziging op de voedselproductie?
Het is van cruciaal belang voor de landbouw dat ze zich aanpast aan de klimaatswijziging. Veranderingen in neerslag, in seizoensgebondheid, in het functioneren van de ecosystemen zullen een aanzienlijke impact hebben op de landbouw. De landbouw moet er rekening mee houden dat ze veel kwetsbaarder wordt. We moeten investeren in beleid op basis van klimaatinformatie en in onderzoek dat de risico’s kan verkleinen. Tegelijk moet de landbouw haar aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen verminderen.
Zal het vertrek van de biotechnologie-industrie uit de IAASTD vorig jaar gevolgen hebben voor het resultaat hier?
Het was een gemiste kans voor een deel van de privésector om samen te werken in deze belangrijke inspanning. Niettemin klopt hun bewering niet dat de IAASTD-rapporten niet fair waren voor hun industrie. Dit gaat niet over biotechnologie versus biologische landbouw; de oplossing loopt niet langs één weg.
De IAASTD creëert een reeks wegwijzers voor toekomstig landbouwonderzoek en -beleid gebaseerd op de informatie die toont waar we vandaag staan en hoe we hier beland zijn. Deze week komen hier nog uiteenlopende verschillende visies van regeringen en anderen aan bod en het eindrapport zal overeind blijven zonder de deelname van de biotechnologische industrie.