Last minute Babylon

Al-Maliki richt zijn woorden echter niet alleen naar toeristen, maar ook naar buitenlandse ondernemers en vooral naar de vier miljoen Iraakse vluchtelingen in binnen- en buitenland. De terugkeer van de ontheemden is een ontegensprekelijke voorwaarde om de economie opnieuw een boost te geven én om de etnische mix in wijken en steden weer in evenwicht te brengen.
Begin september gaven de Verenigde Staten de controle van de westelijke woestijnprovincie Anbar over aan Iraakse troepen.
Ook in Bagdad en het geteisterde Basra –waar de Irakezen stilaan overnemen van de Britten– is de veiligheidssituatie verbeterd. Kenners zijn het er echter over eens dat het reisadvies van Buitenlandse Zaken niet overdreven is. ‘In het algemeen is de situatie verbeterd,’ zegt de Nederlandse antropoloog en Irak-kenner Robert Soeterik, ‘maar Irak blijft een erg gevaarlijke reisbestemming, waar bijna dagelijks slachtoffers vallen. Het noorden is vrij rustig, maar de Kirkuk-provincie en Mosul blijven kampen met etnische spanningen. Toeristen vormen dus ook daar een potentieel doelwit voor terroristische groepen.’
Toeristische uitjes Brussel-Irak zal je alvast niet vinden in reismagazines. ‘Een reisagent is volledig aansprakelijk als er iets gebeurt in vakantiebestemmingen die van overheidswege een negatief reisadvies krijgen’, klinkt het bij ABTO, de Associatie van Belgische Touroperators. ‘Dat risico wil geen enkele zinnige zakenman nemen.’
Blijft nog de vraag wat Irak in petto heeft voor toeristen. Niet alleen liepen waardevolle erfgoedschatten door de oorlog enorme schade op, het land is ook beperkt in zijn toeristisch aanbod. ‘Het is vooral bij de religieuze toerist dat het potentieel ligt, met bedevaartsoorden als Najaf en Kerbala’, zegt Soeterik.
‘Buiten religieus erfgoed heeft de zogenaamde bakermat van de beschaving weinig te bieden. Veel delen van Irak zijn ronduit lelijk. Bagdad, de stad van Duizend-en-een-nacht, is niets vergeleken met andere oosterse steden als Beiroet, Caïro, Damascus, Nablus of Jeruzalem. Bovendien heeft Zuid-Irak een onbarmhartig klimaat: vochtig en snikheet in de zomer en zeer koud in de winter.’ Wel aantrekkelijk is Iraaks Koerdistan, met zijn prachtige natuur en een ongerept landschap, voegt Soeterik toe.
 ‘Maar de natuurpracht wordt bedreigd, enerzijds door droogte, anderzijds door het vrijemarktdenken dat Noord-Irak beheerst. Daardoor dreigen het landschap en de mooie monumenten plaats te maken voor industrie, lelijke architectuur en infrastructuur die snel winst oplevert.’