Latijns-Amerikaanse drugsmaffia voelt zich thuis in Guinee-Bissau

De voormalige Portugese kolonie in West-Afrika is het op vier na armste land in de wereld. Het inkomen per hoofd van de bevolking bedraagt slechts 635 euro per jaar. Toch is er geen gebrek aan geld. Het probleem is dat de meeste inwoners er niet van kunnen profiteren. Ze zijn eraan gewend geraakt om dure auto’s in de straten van de hoofdstad Bissau te zien, en dure villa’s die toebehoren aan mensen die relaties hebben met de regering. Zij werden op mysterieuze wijze van de ene op de andere dag rijk.
Activisten en journalisten beschuldigen de regering van Guinee-Bissau van banden met Latijns-Amerikaanse drugsbaronnen. President Joao Bernardo Vieira, premier Martinho Ndafa Cabi en minister van Buitenlandse Zaken Maria da Conceiçao Nobre Cabral reageerden daar slechts op met de mededeling dat ze “bereid zijn het probleem aan te pakken.”
Volgens een rapport van de bekende Portugese analist Ana Dias Cordeiro, waarover de Portugese krant Público afgelopen week publiceerde, hangt een “sluier van stilte” over de drugsproblematiek in Guinee-Bissau. Rechters zouden bedreigd worden en onder druk gezet worden om geen onderzoek te doen naar mensen die betrokken zijn bij de drugshandel.
“Na twee grote cocaïnevangsten in het land, in september 2006 en april van dit jaar, zijn alle gearresteerden, burgers en militairen, Guinee-Bissauers en buitenlanders, weer vrijgelaten, schrijft Dias Cordeiro. Ze wijst er ook op dat het hoofd van de gerechtelijke politie, Orlando Antonio da Silva, die internationale lof kreeg vanwege zijn optreden tegen drugsbaronnen, in juni werd ontslagen. De 670 kilo cocaïne die in september in beslag werd genomen, verdween uit de opslagruimte nadat het leger zich op ongebruikelijke manier met de politieoperatie had bemoeid.
Fernando Ka, voorzitter van de Guinese Sociale Solidariteitsassociatie, vreest dat de situatie tot hernieuwd geweld in het land zal leiden. Niet vanwege een machtsstrijd, “maar als gevolg van de ongekende corruptie van de politieke klasse die steeds rijker wordt.” Sinds in 1962 een gewapende opstand uitbrak tegen Portugal die leidde tot onafhankelijkheid in 1973, kende het land maar weinig stabiele momenten.
Dias Cordeiro zegt dat de exacte hoeveelheden cocaïne die gesmokkeld worden onbekend zijn, maar het zou volgens haar kunnen gaan om wel 800 kilo per nacht. De drugs zouden per vliegtuig over de Atlantische Oceaan worden aangevoerd. Interpol schat dat jaarlijks 300 ton cocaïne via West-Afrika naar Portugal en Spanje gesmokkeld wordt, waarvan het meeste via Guinee-Bissau. Criminelen uit drie continenten, Afrika, Latijns-Amerika en Europa, werken aan de operaties mee.
Guinee-Bissau is een ideale plaats voor Latijns-Amerikaanse drugssmokkelaars, waarvan de meeste Colombiaan of Braziliaan zijn. Ze kunnen gemakkelijker opereren in een land waar de officiële taal Portugees is, een land met weinig infrastructuur, een vrijwel onbewaakte kustlijn, weinig fatsoenlijk functionerende instituten en grote afgelegen gebieden.
De controle van documenten is minimaal. De Latijns-Amerikanen die werden gearresteerd bij politieoperaties in 2006 en 2007, werden direct weer vrijgelaten omdat ze zogenaamd werkten voor een niet-bestaand visverwerkingsbedrijf.
Uit cijfers van het VN-Bureau voor Drugs en Misdaad (UNODC) blijkt dat het cocaïnegebruik in Europa de afgelopen tien jaar verdrievoudigd is, in tegenstelling tot de afnemende consumptie in de Verenigde Staten.
Bij zijn aantreden in april van dit jaar, beloofde premier Cabi corruptie en drugssmokkel te bestrijden om het beschadigde imago van zijn land te herstellen. Het probleem groeit echter nog steeds, zei Antonio Mazzitelli, hoofd van UNODC voor West-Afrika tegen Público.