Leger klaar om indianenverzet tegen olieboringen te breken

Minister van Energie en Mijnen Carlos Arboleda stelt dat de indianen van Sarayacu illegaal bezig zijn. De niet-gouvernementele organisaties die het inheemse verzet steunen, zorgen volgens hem voor chaos. Arboleda’s aankondiging dat er troepen naar de regio zullen worden gestuurd, is herhaald door president Lucio Gutiérrez.

Dat lijkt minstens overtrokken. De Kichwa’s van Sarayacu hebben enkel mensenkettingen gevormd aan de grens van hun gebied om de oliemaatschappijen buiten te houden. Ze patrouilleren ook om indringers op het spoor te komen. Ecuadoraanse en internationale activisten zijn verontwaardigd over de plannen om het leger in te zetten tegen de inheemse actievoerders. De Kichwa’s lijken het recht aan hun kant te hebben. Hun aanspraken op het gebied waar de oliemaatschappijen aan de slag willen, zijn wettelijk erkend. De Ecuadoraanse grondwet beschermt de collectieve eigendomrechten van inheemse groepen en legt de overheid en bedrijven de plaatselijke bevolking altijd te consulteren alvorens met mijnbouwprojecten of olieboringen te beginnen.

Ricardo Ulcuango, de voorzitter van de parlementscommissie voor Inheemse Aangelegenheden, heeft ook kritiek op de aanpak van minister Arboleda. Zijn beleid is negatief voor de inheemse bevolking van Sarayacu en gaat in tegen de belangen van het land, aldus Ulcuango. Inheemse gebieden mogen niet gemilitariseerd worden, en plaatselijke bewoners mogen niet gedwongen worden olieboringen te aanvaarden.

De Kichwa’s van Sarayacu zijn tegen de boringen omwillen van de vervuiling die dat volgens hen zal veroorzaken. Dat verzet hebben ze zelfs vastgelegd in een overeenkomst met de staat. De World Rainforest Movement (WRM) zegt dat de activiteiten van de oliemaatschappijen een gebied dreigen te verwoesten dat wereldwijd bekend staat voor zijn biologische rijkdom, zijn unieke meren en het voorkomen van bedreigde diersoorten als de reuzenotter.

De Kichwa’s van Sarayacu riepen al in november 2002 de noodtoestand uit in hun gebied om de opdringende oliemaatschappijen van zich af te houden. Volgens een werkgroep van de Organisatie van Amerikaanse Staten die de zaak onderzocht, worden de Kichwa’s net als andere inheemse volken in Ecuador het slachtoffer van een unilaterale uitvoering van het oliebeleid van de Ecuadoraanse regering, zonder overleg met de betrokkenen. De milieuorganisatie WRM zegt dat CGC en ChevronTexaco door middel van omkoping, desinformatie en vervalste documenten tweedracht probeert te zaaien binnen de inheemse gemeenschappen in de gebieden waar ze hun oog op hebben laten vallen.

Plaatselijke inheemse leiders klaagden zes maanden geleden weer dat ze onder druk werden gezet door de oliemaatschappijen en dat gewapende veiligheidsmensen van de bedrijven hun gebied waren binnengedrongen. Arboleda geeft toe dat hij in december een overeenkomst met de CGC heeft gesloten die arbeiders van de oliemaatschappij het recht geeft het indianengebied te betreden. De indianen zeggen dat voor de bouw van de eerste kampen van de arbeiders eeuwenoude woudreuzen zijn geveld. De indianen zouden ook dode dieren hebben gevonden die aangeschoten waren en dan gewoon aan hun lot waren overgelaten. Er was ook benzine gemorst langs de onverharde wegen die door het gebied voeren.

Doordat de zaak al zo lang aansleept, heeft ook de buitenwereld weet gekregen van wat er in het gebied van de Kichwa’s gebeurt. In mei legde de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten de Ecuadoraanse staat op de veiligheid van de bewoners van Sarayacu te garanderen en berichten over folteringen en verkrachtingen van indianen door soldaten te onderzoeken. De Ecuadoraanse regering heeft de commissie laten weten dat ze gehoor heeft gegeven aan die aanbevelingen. Maar parlementslid Ulcuango vreest dat het Ecuadoraanse leger zich nu opmaakt om korte metten te maken met het indianenverzet en met de milieuorganisaties die de Kichwa’s steunen.