Libië brengt politieke agenda naar VN-voorzitterschap

Libiës onberekenbare leider Moammar al-Qadhafi heeft al geijverd voor de oprichting van de Verenigde Staten van Afrika en een vetorecht voor de Afrikaanse Unie in de Veiligheidsraad van de VN.
In zijn eerste toespraak voor de Algemene Vergadering dinsdag herhaalde Treki enkele van de politieke standpunten van zijn leider, die momenteel de Afrikaanse Unie voorzit. “Embargo’s en blokkades zijn vruchteloos”, zei Treki. “Ze leiden tot tweespalt en rebellie, terwijl ze het respect voor de wil van de internationale gemeenschap ondermijnen. Ze hebben alleen effect op de bevolking.” In een impliciete hint naar Israël, zei hij bovendien dat “staatsterrorisme de ergste vorm van terrorisme is”.

Kernwapens

Op een persconferentie in juni, toen hij tot nieuwe voorzitter van de Algemene Vergadering verkozen werd, kreeg hij een vraag over de obsessie van de Veiligheidsraad met de het Iraanse nucleaire programma. “Waar moeten we starten? Met het land dat een kernwapen heeft, of met het land dat er enkel van beschuldigd wordt kernwapens te proberen krijgen?”, antwoordde Treki, een duidelijke sneer naar Israël.
Treki hekelde daarmee ook de ambigue houding van de Veiligheidsraad op het vlak van non-proliferatie, met name in het woelige Midden-Oosten. Sinds Libië vrijwillig zijn nucleaire programma opgaf in 2003, zegt hij, is het land tegenstander van het bezit van kernwapens door welk land ook.
Hij wijst erop dat de Algemene Vergadering al jaren ijvert voor een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten, maar dat daar nog niets van in huis is gekomen. “We willen niet dat Israël nucleaire wapens heeft, en we willen niet dat Iran er heeft”, zei hij, en hij voegde daaraan toe dat Libië ook niet wil dat de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad kernwapens bezitten.
Treki volgt de linkse priester Miguel d’Escoto Brockmann op aan het hoofd van de Algemene Vergadering. Net als zijn voorganger is Treki voorstander van een sterkere politieke rol voor de Algemene Vergadering binnen de Verenigde Naties. Momenteel is de Veiligheidsraad met zijn vijftien leden er nog het sterkste orgaan, maar die geeft enkel de visie van een minderheid weer.
“We zijn er allemaal van overtuigd dat de Verenigde Naties dringend nood hebben aan hervormingen en democratisering”, zei Treki dinsdag tijdens zijn toespraak. “De Algemene Vergadering, die de hele wereld vertegenwoordigt, wordt gehinderd door obstakels omdat ze er niet in slaagt haar resoluties te doen gelden.”
De instelling moet volgens Treki hervormd worden om internationale erkenning te krijgen, haar stem te laten horen en haar resoluties te doen gelden.
Tijdens de laatste zitting van de Algemene Vergadering stelde de Libische ambassadeur Giadalla Ettalhi voor om een topontmoeting te organiseren waar de hervorming van de VN besproken worden. “Nu Libië het voorzitterschap in handen heeft, zou het land die ontmoeting er kunnen doordrukken”, zegt een Aziatische diplomaat. “Als Libië doorzet, zal er geen saai moment meer zijn tot volgende september”.

Zwitersland

Onder meer Zwitserland houdt alvast het hart vast voor het komende Libische voorzitterschap. Ettalhi deed immers ook een oproep tegen landen die als “corridors voor witwaspraktijken van geld functioneren, als vrijhavens voor gestolen fondsen en geplunderde rijkdom. Het is niet langer acceptabel stilzwijgend toe te zien hoe die landen bescherming bieden aan geld dat afkomstig is van corruptie en misdaad.” Qaddafi deed een gelijkaardige uitval naar Zwitserland in het bijzonder tijdens de samenkomst van de G8. Hij zou daarbij gezegd hebben dat “Zwitsersland een maffia is en geen staat”.
Het Zwitserse parlementslid Christa Markwaler reageerde toen al dat “ze bezorgd was dat Libië het voorzitterschap van de Algemene Vergadering van de VN zou proberen gebruiken om de Zwitserse reputatie te schaden.”