Libiër wil niet weg uit Guantanamo

De Amerikaanse regering kondigde in december 2006 en februari 2007 aan dat ze Al-Qassim terug naar Libië wil sturen, omdat de man helemaal niets te maken blijkt te hebben met Libische Islamistische Gevechtsgroep (LIFG). Die organisatie werd in 1995 opgericht door Libiërs die in Afghanistan aan de zijde van Al-Qaeda tegen de sovjettroepen hadden gevochten. Genoeg reden om door de VS in 2004 als “terroristische organisatie” te worden bestempeld.
Mensenrechtenorganisaties verzetten zich tegen al-Qassim’s terugkeer naar Libië, omdat de man er een reële kans loopt in de gevangenis te belanden en te worden gemarteld. “We hebben aanwijzingen dat een vlucht met Libiërs Guantanamo gaat verlaten en dat al-Qassim daarbij zal zijn”, zegt Jen Daskal van Human Rights Watch.
In totaal staan 80 tot 90 gevangenen op het punt te worden vrijgelaten, weet Shayan Khadidal, een advocaat van het Centre for Constitutional Rights in Washington, een groep van advocaten die de belangen verdedigen ongeveer 270 van de 380 gevangenen in Guantanamo. 34 van hen dreigen in een land terecht te komen met een slechte reputatie op het vlak van mensenrechten.
Al-Qassam werd in 2001 in Pakistan opgepakt door premiejagers en als vermeende terrorist overgedragen aan het Amerikaanse leger. In werkelijkheid is hij een Libiër die als achttienjarige deserteerde uit het leger van kolonel Kadhafi en sinds tien jaar in Afghanistan woonde. Na de Amerikaanse bombardementen op de Afghaanse hoofdstad Kaboel vluchtte hij met zijn zwangere Afghaanse vrouw naar Pakistan, waar hij werd opgepakt en uitgeleverd.
“Het enige wal al-Qassim verbindt met het LIFG is dat hij in Pakistan ooit in een huis heeft gewoond met mannen die ervan verdacht worden tot de organisatie te behoren”, zegt Khadidal, “Hij ontkent echter tot de groep te behoren en woonde alleen in het huis omdat hij geen andere keuze had.”
De advocaten van de Libiër proberen momenteel voor hem de Afghaanse nationaliteit aan te vragen, omdat dat ook de nationaliteit van zijn vrouw en dochter is. Eerdere pogingen om hem onder internationale bescherming van het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR te plaatsen, draaiden op niets uit. Tot nu toe kregen enkel een Algerijn en twee Somaliërs zo’n statuut, waardoor ze niet onder dwang kunnen worden teruggestuurd.
Washington en Tripoli hebben in 2006 opnieuw diplomatieke betrekkingen aangeknoopt nadat Kadhafi zich in 2003 achter de Amerikaanse invasie in Irak schaarde. Daarvoor werd Libië internationaal geboycot omwille van zijn rol als “sponsor van het terrorisme”, waaronder een aanslag op een passagiersvliegtuig van de maatschappij Pan Am boven het Schotse plaatsje Lockerbie in 1988. Daarbij kwamen toen 170 mensen om het leven.
Het regime van Kadhafi blijft evenwel een moderne dictatuur waarin elke vorm van politieke oppositie in de kiem wordt gesmoord. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken stelde in 2006 in een rapport dat gevangenen regelmatig worden gemarteld “tijdens ondervragingen of als straf”. Volgens het document worden gevangenen geslagen met knuppels, krijgen elektroshocks toegediend of kurkentrekkers in hun rug gedraaid, waarna de wonden worden overgoten met citroensap.