Londen in de knoop over bewijzen uit foltering

Het oordeel werd geveld met een meerderheid van twee rechters tegen één in een zaak van twaalf gevangenen die al meer dan twee jaar vastzitten op verdenking van terrorisme. Een Britse anti-terrorismewet die dateert van kort na de aanslagen van 11 september bepaalt dat de mannen zonder aanklacht voor onbepaalde tijd kunnen worden vastgehouden.

De rechters Laws en Pill schrijven in hun vonnis dat de ministerie van Binnenlandse Zaken bewijsmateriaal mag gebruiken dat mogelijk werd verkregen door foltering door agentschappen of staten waarover het geen zeggenschap heeft. Dat betekent dat wat politie en leger aan bewijsmateriaal verzamelen in plaatsen als Guantanamo Bay of landen met een slechte reputatie inzake martelen, door Groot-Brittannië mag worden gebruikt om verdachten voor onbepaalde tijd op te sluiten.

Neuberger, de derde rechter van het hof van beroep, waarschuwt de regering ervoor geen vruchten van foltering te plukken. Democratieën die bedreigd worden door het terrorisme mogen niet zomaar aanvaarden dat het doel de middelen heiligt. Wanneer een democratie gevangenen martelt of de vruchten ervan gebruikt, verzwakt ze zichzelf tegenover de terroristen. Wie terroristische methodes overneemt, verliest de morele superioriteit.

Barry Hugill van de mensenrechtengroep Liberty vindt dat het ministerie van Binnenlandse Zaken klaarheid moet scheppen. Deze mensen zitten vast op basis van informatie van onbekende veiligheidsagenten. Wanneer ze iets hebben misdaan moeten ze voor de rechter komen, zoniet moeten ze op vrije voeten komen. Amnesty International noemde het vonnis een morele en juridische ontsporing, die marteling aanmoedigt in plaats van te voorkomen.

Volgens Gareth Pierce, de advocaat van de gevangenen, bewijst het vonnis dat Groot-Brittannië moreel en juridisch het noorden is kwijtgeraakt. Er bestaan immers internationale verdragen waarin het land zich ertoe verplicht geen bewijsmateriaal toe te laten dat onder marteling werd afgedwongen. De Britse regering moet bij verder beroep tegen de uitspraak duidelijk maken wat primeert: de eigen rechtspraak of de internationale verplichtingen.

De uitspraak druist ook in tegen het ethische buitenlands beleid dat de regering wil voeren. Dat impliceert dat regimes die zich schuldig maken aan foltering geen steun krijgen. Wanneer het vonnis wordt toegepast, zijn bewijzen uit zulke landen voortaan ook in Groot-Brittannië rechtskrachtig. (MC/PD)