Machtigste families van Chili controleren bijna alle media

De sluiting van de honderd jaar oude krant La Nación, waarin de overheid een belang van 69 procent had, komt er op aangeven van de regeringsvertegenwoordigers in het bestuur. De rechtse regering van Sebastián Piñera had in zijn verkiezingscampagne drie jaar geleden al aangekondigd dat ze de krant zou sluiten.

De gedrukte versie stopte er eind vorig jaar al mee. Nu trekt ook de onlineversie er de stekker uit. De site had meer dan een miljoen unieke bezoekers per maand. Zeshonderd werknemers zijn hun baan kwijt.

Rijkste en machtigste families

“In de twintig jaar sinds het herstel van de democratie hebben de verschillende regeringen altijd hun wil opgelegd aan La Nación, en dat kan niet, vinden we”, zegt regeringswoordvoerder Andrés Chadwick. “De overheid heeft geen eigen communicatiemedia nodig.”

De sluiting is “goed nieuws voor de gezondheid van de journalistiek”, zegt Carlos Larraín, voorzitter van Renovación Nacional, Piñera’s partij. “Gesubsidieerde journalistiek is nergens goed voor.”

Volgens de Nationale Persvereniging, die de eigenaars van de geschreven pers verenigt, concentreren twee bedrijven nu 90 procent van de lezersmarkt, El Mercurio en het Consorcio Periodístico de Chile. Beide groepen zijn in handen van de rijkste en machtigste families van het land. Hun politieke voorkeur gaat naar rechts uit.

Niet één oppositiekrant

Voor Marcelo Castillo, voorzitter van het College van Journalisten van Chili, nam de regering de verkeerde beslissing. “De overheid moet het recht van de burgers op informatie garanderen, ze moet ervoor zorgen dat er pluralisme is in de media, en, als dat er niet is, een formule creëren en zoeken om die te herstellen.”

Bij hoge mediaconcentratie moet de overheid zelf openbare media creëren. “We hebben momenteel niet één oppositiekrant”, zegt Castillo.

Socioloog Manuel Antonio Garretón is het daarmee eens. De private media hangen alle een rechtse ideologie aan, zegt hij. Als de privésector geen pluralisme kan garanderen, dan moet de overheid dat zelf doen.
Voor hem past de sluiting van La Nación in “een ideologische visie die openbare domeinen zoals onderwijs, sociale zekerheid en media ontmantelt.”

Pluralisme onder Pinochet

Ook de vorige regeringen, van de centrumlinkse Concertación por la Democracia, hebben verzuimd een mediabeleid uit te werken, zegt Castillo. “Tijdens de laatste drie jaar van de dictatuur van Augusto Pinochet (1973-1990) was er meer pluralisme in de geschreven pers dan vandaag.”

De krant Fortín Mapocho speelde een sleutelrol in de strijd tegen dictatuur maar verdween in 1991. La Época, een krant van progressieve strekking, hield er in 1998 mee op. De weekbladen Análisis en Apsi, eveneens symbolen van de oppositie tegen Pinochet, stopten er midden jaren negentig mee.

Chili telt ook maar één openbare televisiezender, Televisión Nacional de Chile, een autonoom bedrijf waarvan de zevenkoppige directie door de president en Senaat wordt aangesteld.