“Maleisië subsidieert ontbossing”

De zes bedrijven komen uit de bosrijke staat Sarawak in Noord-Borneo. Vijf andere bedrijven hadden al eerder ingetekend op de leningen in het kader van het  regeringsprogramma om plantages aan te leggen van rubberbomen en acacia’s. Over 2006, 2007 en 2008 wil de regering in totaal 200 miljoen ringgit (42 miljoen euro) aan leningen geven, tegen een lage rente van slechts 3,5 procent, om 36.000 hectare plantages aan te leggen.
Het is een stap in de richting van een miljoen hectare aan bosplantages die Peter Chin, de Maleisische minister voor Plantages en Grondstoffen, graag wil zien in Sarawak. Dat zou de druk op de natuurlijke bossen verkleinen. “Ik hoop dat de aanleg gebeurt op een gezonde manier en in overeenstemming met de bestaande regels”, zei hij in juli op een bijeenkomst waar de leningen werden getekend.
Critici vragen zich af waarom zulke winstgevende bedrijven zo moeten worden gesteund. “Het zijn gewoon subsidies”, zegt Andrew Aeria, een politieke wetenschapper, “en dan ook nog eens precies aan die bedrijven die de bossen vernielen. Is dat omdat de minister uit Sarawak komt en de houtbedrijven in zijn partij zitten? Is het gewoon vriendjespolitiek?”
Houtbedrijven hadden zorg moeten dragen voor goede herbeplanting in de gebieden waar ze kapconcessies hadden, zegt een deskundige die graag anoniem wil blijven. “Maar ze blijken dus te hebben gelogen over het selectieve en duurzame kappen, want  anders was deze zogenaamde ‘herbebossing’ niet nodig geweest.”
Bij een duurzame boskap is herstel van de bossen – uitgezonderd de massieve bomen in het originele regenwoud – mogelijk binnen 20 tot 25 jaar. En ook een onduurzaam gekapt bos kan weer herstellen, als er maar tijd overheen gaat. “Maar daar verdient niemand aan”, zegt de academicus. “En daarom dragen deze zachte leningen eigenlijk bij aan ontbossing in plaats van herbebossing.”
Het hoofd van het Staatsbosbeer in Sarawak was niet bereikbaar van commentaar.
De “bosplantages” komen op de plaats van de eerder ontgonnen wouden. “De bomen die worden geplant zijn echter exotische soorten, zoals de acacia mangium, die snel groeit en een bedreiging vormt voor plaatselijke plantensoorten. Niets anders groeit in de schaduw van de acacia en bovendien zijn de zaden zo sterk dat ze zelfs vuur overleven. Het wordt een monocultuur, net als iedere andere plantage.” Acacia betekent ook het einde voor de dierlijke verscheidenheid, die zelfs overmatige kap kan overleven.
Een medewerker van de Sarawak Hout Organisatie kon niet mondeling reageren tegenover de media, omdat de kwestie “gevoelig” is.
Volgens een senior medewerker van het ministerie, Ahmad Loman, wordt er alleen acacia geplant in de kale gebieden. “Acacia kan daar binnen 15 jaar goed hout opleveren.” Aan milieurichtlijnen moet gewoon worden voldaan. Zijn ministerie is daarnaast bezig om overmatig gekapte gebieden te herstellen en te verrijken met bomen zoals Chengai en Meranti, zegt hij.
De anonieme deskundige ziet andere feiten: “In de gebieden van dat ‘herbebossingsprogramma’ zijn er inderdaad flinke delen bij die in een slechte staat verkeren. Maar er zijn ook bossen bij die nog te herstellen zijn. De regering, die de plantages erdoor wil drukken, subsidieert dus gewoon ontbossing.”