Maoïst moet Nepal hervormen

De maoïsten haalden in de relatief eerlijke verkiezingen 38 procent van de zetels, het dubbele van de partij die tweede eindigde. Voor de nieuwe grondwet is een tweederdemeerderheid nodig.

Toen in 2008 de maoïst Prachanda premier van een coalitieregering werd, ontspoorde het vredesproces. Drie premiers later is het nu aan de nummer twee van de maoïsten, Baburam Bhattarai. Als boerenzoon uit de lagere middenklasse ging hij pas vanaf zijn negende naar school, maar in nationale eindexamens haalde hij de hoogste score. Bhattarai doctoreerde in India over de onderontwikkeling van Nepal en gaf gastles in Harvard, maar kan ook overtuigend spreken met gewone Nepalezen.

In zijn district won hij met 82 procent van de stemmen. ‘Hij is de enige die de Nepalezen nog een beetje vertrouwen’, zegt Dipak Bhattarai, een Nepalese journalist die voor de BBC werkt. In de paar maanden als minister van Financiën in 2008, bij de eerste regering met maoïsten, voerde hij de strijd tegen corruptie en belastingontduiking op, waardoor vooral de rijkste Nepalezen bijna veertig procent meer in de schatkist brachten dan in dezelfde periode een jaar eerder.

Er kwam vijf procent taks op inschrijvingsgeld in privéscholen, geld dat naar het openbaar onderwijs ging. Buitenlandse ngo’s betalen vandaag tachtig procent van het onderwijs en beslissen mee over het curriculum, waarin het kastensysteem ontbreekt maar Shakespeare wél een plaats krijgt. Bhattarai wil het ngo-bewind indammen en eist van donors verantwoording van inkomsten en uitgaven.

Extra handig is zijn persoonlijke band met India, waar hij lang studeerde en voor het eerst politiek actief werd. Naast de ngo’s weegt ook India zwaar op de binnenlandse politiek van Nepal. In het land gaat een oud gezegde dat elke minister ‘s avonds op de thee moet bij de Indiase ambassadeur om te vertellen wat hij die dag gedaan heeft, en ‘s ochtends om te zeggen waarover hij gedroomd heeft. Bhattarai wil een assertievere rol voor Nepal, maar niet via haatcampagnes tegen India.

Zijn eerste daad was alvast een breuk met de traditie: Bhattarai koos voor een goedkopere ambtswagen… van Nepalese makelij.