Mechelen krijgt Lokaal Sociaal Forum

Het Mechels Sociaal Forum (MSF) gaat uit van Oxfam-Wereldwinkel, de plaatselijke 11.11.11-afdeling, het samenwerkingsverband van armoedeorganisaties Geknipt, Welzijnszorg, het Provinciaals Integratiecentrum Pricma, het samenwerkingsverband van buurtcomités Vanonderuit en de vakbonden ACV en ABVV. De hoop is dat een scala aan andere middenveldorganisaties en individuen zich wilt aansluiten. Daartoe verspreidden de initiatiefnemers in de loop van vorige maand een achthonderdtal folders en gingen ze spreken op de raad voor ontwikkelingssamenwerking, de cultuurraad en de jeugdraad. Op de reacties hebben de organisatoren nog geen zicht.

Het forum wil inspelen op actualiteit in de regio - niet alleen de stad - Mechelen. Er komen werkgroepen rond thema’s als inspraak in het lokale bestuur, jeugd, senioren, gezinnen, werk en werkeloosheid en migratie. Het MSF liet zich daarvoor onder meer inspireren door het lokaal forum van Charleroi. Nieuwe leden kunnen nog met voorstellen komen. De werkgroepen zullen dossiers samenstellen, gemeenschappelijke standpunten formuleren en voorstellen voor verandering doen.

In het voorjaar 2005 hopen de diverse werkgroepen het resultaat van hun inspanningen te overhandigen aan de lokale besturen van Mechelen en de regio. Tegelijk is een happening gepland met workshops, debatten of toneelvoorstellingen voor het publiek. Eventueel kunnen eerder acties plaatsvinden die op de actualiteit inspelen. De omvang van de happening zal afhangen van de financieringsbronnen die het MSF weet aan te boren, maar zou zelfs volgens het minimale begrotingsscenario zeker kunnen doorgaan. Voorlopig draait het forum uitsluitend op bijdragen van de stichtende lidorganisaties.

Het MSF ontstond uit het eerdere samenwerkingsverband ‘Mechelen, ja natuurlijk’ dat eind jaren negentig werd opgericht om het negatieve imago van de stad op te krikken. Het verschil is dat het forum de thema’s ruimer opentrekt en politieke partijen weert, zegt Joris Philips, lid van de coördinerende groep van het MSF.

Het Mechels Sociaal Forum is het vierde lokale sociaal forum in Vlaanderen. De spits werd afgebeten door het ‘Regionaal Forum Zuid-Oost Vlaanderen & Noord-Henegouwen’, dat al in oktober 2002 een tweedaags publieksforum organiseerde. Op de eerste dag discussieerden een 100-tal werklozen over hun specifieke problemen. Snel na elkaar vonden op 4 en op 25 oktober 2003 respectievelijk het Brussels en het Limburgs Sociaal Forum plaats, dat laatste met financiering van het Vlaams Ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking. Beide konden weliswaar bogen op een groot aantal deelnemende organisaties, maar kenden op hun publieksdag een eerder tegenvallend aantal bezoekers (naar eigen zeggen een 200-tal op het Brussels en een 500-tal op het Limburgs forum).

In Wallonië lijken lokale fora sneller en talrijker van de grond te komen. Is dat een weerspiegeling van de algemene waarneming dat het andersglobalisme meer leeft in de Romaansedan in de Germaansewereld? Wilfried Stienaers, bestuurslid van de Leuvense derdewereldraad, heeft een andere theorie: Misschien wordt in Vlaanderen de dynamiek van het WSF al een beetje gekanaliseerd in bestaande samenwerkingsverbanden, zoals de gemeentelijke raden voor ontwikkelingssamenwerking of derdewereldraden, samenwerkingsverbanden van noordzuidngo’s.

Dat neemt niet weg dat volgens Stienaers lokale fora mee zou willen trekken aan een Leuvens Sociaal Forum. Een voorloper lijkt me LeCoTo, de Leuvense Coördinatie Tegen de Oorlog, waarin naast de derdewereldraad ook attac, studentenverenigingen en vakbonden vertegenwoordigd zijn. Het Sociaal Forum van België zou zulke initiatieven moeten ondersteunen en kijken waar de hiaten liggen. Met een beetje inspanning zou je op een korte termijn een veel grotere tegenbeweging kunnen krijgen dan er nu bestaat.

Op een vergadering in oktober verklaarde het Sociaal Forum van België overigens dat werk zou worden gemaakt van ondersteuning van lokale fora zodra het permanent secretariaat in werking treedt.

Ook Philips van het MSF vindt de oprichting van lokale sociale fora, in navolging van het Wereld Sociaal Forum en regionale en thematische fora, dringend nodig. Niet alleen in Mechelen, maar overal in België. Het is belangrijk dat organisaties die in grote lijnen overeenkomen elkaar versterken in plaats van verzwakken. Ik maak al twintig jaar mee hoe linkse organisaties elkaar in de haren zitten. Rechts moet ons niet verdelen, dat doen we zelf wel. Een forum maakt ook dat je problemen kan opentrekken, bijvoorbeeld van een enkel jeugdhuis naar alle jeugdverenigingen, en dan sta je sterker.

Lokale fora zijn een middel om vanuit het andersglobalisme de link te leggen tussen internationale evoluties en de plaatselijke gevolgen ervan, vindt Philips. Zo kun je thema’s vertalen naar de leefwereld van de mensen. Waarom gaan wereldwinkels en 11.11.11.-comités niet eens meedoen met syndicale acties rond een bedrijfssluiting of herstructurering die het gevolg is van globalisering?

Sommigen zijn er zelfs van overtuigd dat lokale sociale fora essentieel zijn voor het overleven van het Wereld Sociaal Forum. Als het sociaal forum toekomst wil hebben, moet het nauwere banden smeden met wat er lokaal gebeurt, vindt Omer Mommaerts, oud-vakbondsman en bestuurslid van het Brussels Sociaal Forum. Bij grote internationale en zelfs nationale fora zijn de gewone mensen en de kleine organisaties, zoals bijvoorbeeld buurtwerkingen, te weinig betrokken. Nochtans zijn structurele veranderingen op hoger vlak alleen mogelijk als ze door een massa volk worden gedragen.

Stef Bogaerts, persverantwoordelijke van de Bond Beter Leefmilieu en oud-hoofdredacteur van het voormalige Noord-Zuidblad De Wereld Morgen, formuleert het nog iets scherper: Als we niet sneller werk maken van lokale sociale fora, zal het sociaal forum niet lang standhouden. Veel ongebonden mensen voelen zich aangetrokken tot het andersglobalisme, maar die kunnen geen reis naar Porto Alegre of Mumbai betalen. Toch moet je die mensen betrekken.