Mediastilte is nog geen verzoening

Roodhemden in Thailand nog niet uitgeteld

Thailand heeft een relatief rustig halfjaar achter de rug, na het bloedige einde van de straatprotesten in Bangkok op 19 mei. Die rust loopt wellicht af in december, wanneer de regering op de proppen moet komen met de eerste resultaten van haar verzoeningsbeleid.

‘Thailand is er lange tijd heel goed in geslaagd om de buitenlanders om de tuin te leiden’, zegt sociaal commentator en boeddhistisch boegbeeld Sulak Sivaraksa (77) tijdens een lang gesprek dat we deze zomer met hem hadden in Bangkok. ‘Het land van de glimlach, zacht als zijde, een boeddhistisch koninkrijk: het zijn halve waarheden in het beste geval, flagrante leugens in het andere. Mensen denken dat de mooie hostessen en hun warme gastvrijheid uit de advertenties van Thai Airways de werkelijkheid van dit land vertegenwoordigen. Niets is minder waar. Maar we hebben de hypocrisie wel zo lang volgehouden dat wij er ook zelf in zijn gaan geloven.’

Met die scherpe woorden reageert Sulak Sivaraksa op de vraag van waar de politieke polarisering en het daaruit voortkomende geweld van de voorbije jaren komen. Niet uit het niets, zegt hij, maar vanuit een decennialange frustratie van mensen die uitgesloten werden van de opvallende economische groei én van democratische deelname aan het beleid. ‘Een nefast systeem van privileges wordt op elk niveau van de samenleving gereproduceerd’, zegt Sivaraksa. Het begint met het repressief gebruik van de wet op majesteitsschennis, maar de logica van onaantastbaarheid van de macht doordrenkt intussen elke laag van de samenleving: ‘Wie een kwaad woord zegt over de rechters, wordt aangeklaagd voor het beledigen van de rechterlijke macht. Ambtenaren die een hoger niveau bereiken, worden aangesproken als excellentie. En de politie maakt alleen een proces verbaal op als je maatschappelijk gezien lager gesitueerd bent. Wie met een Mercedes-Benz rondrijdt in Bangkok moet geen bekeuring vrezen. Wie echter een taxi bestuurt, weet dat hij gepluimd zal worden.’

Vingeroefening voor nieuw protest

Ook de regering van premier Abhisit Vejjajiva beseft dat de beweging, die haar in april-mei 2010 uit het zadel probeerde te lichten, legitieme verzuchtingen heeft die op de eerste plaats op het vlak van sociaal-economische ongelijkheid liggen. De regering kondigde eind mei dan ook aan dat speciale commissies met onafhankelijke experts voorstellen zouden uitwerken voor de hervorming van media en politieke instellingen, maatschappelijke verzoening en sociaal-economische veranderingen die moeten leiden tot meer gelijkheid in de maatschappij. ‘Er moeten dringend meer ziekenhuizen gebouwd worden op het platteland’, zegt minister van Buitenlandse Zaken Kasit Piromya, die tijdens een debat in Brussel enkele maanden geleden toegaf dat het tekort aan zorg op het platteland schril afsteekt tegen de kwalitatieve medische zorg die jaarlijks meer dan een miljoen buitenlanders naar Thailand lokt voor goedkope chirurgische ingrepen. Volgens Piromya zouden de commissies het resultaat van hun werk voorleggen tegen het einde van dit jaar. Begin november kondigde de regering alvast aan dat ze op 22 december nieuwe beleidsinitiatieven zal lanceren om een welvaartstaat voor alle Thailanders uit te bouwen en om de problemen aan te pakken rond schulden, drugs en sociale ongelijkheid.

Begin 2011 zou volgens Piromya een nieuw project van grondwet voorgelegd worden aan de Thailandse kiezers, met als sluitstuk nieuwe parlementsverkiezingen in de late lente van 2011 –een klein halfjaar voordat het mandaat van het huidige parlement in november 2011 verstrijkt.

‘Het land van de glimlach, zacht als zijde, een boeddhistisch koninkrijk: het zijn halve waarheden in het beste geval, flagrante leugens in het andere.’

Met die timing in het achterhoofd is het niet verwonderlijk dat de overheidsalarmsignalen op 6 november op oranje sprongen. In de noordoostelijke stad Udon Thani vond die dag immers een grote demonstratie plaats van de Unie voor de Democratie en tegen de Dictatuur (UDD), beter gekend als de Roodhemden. De maanden van politieke windstilte die volgden op het gewelddadige einde van de wekenlange bezetting van kruispunten en wijken in Bangkok dit voorjaar werd eerder al doorbroken door herdenkingsdemonstraties van de UDD in Bangkok en Ayutthaya op 19 september en opnieuw in Bangkok op 17 oktober. De regering in Bangkok vreest dat dit vingeroefeningen zijn voor hernieuwde protesten in de komende maanden.

IJzeren greep op de media

De demonstratie in Udon Thani werd geleid door enkele kopstukken van de Puea Thai partij, de jongste incarnatie van de Thai Rak Thai partij die Thaksin Shinawatra de eerste keer aan de macht bracht in 2001. Diezelfde Thaksin sprak de menigte ’s avonds toe per telefoon vanuit Noorwegen. ‘De retoriek van de Roodhemden is emancipatorisch’, zegt Sulak Sivaraksa. ‘Ze eisen dat iedereen, ongeacht hij arm of rijk is, met dezelfde waardigheid behandeld wordt. Dat is prachtig. Maar tegelijk laat de beweging zich gebruiken door Thaksin Shinawatra.’ Ook Sanitsuda Ekachai, de vrouwelijke nestor van de geëngageerde kwaliteitsjournalistiek in Thailand, betreurt de blijvende gehechtheid van de UDD aan haar historische voorman. ‘Wat Thailand nodig heeft’, aldus Ekachai, ‘is niet een hedendaagse reproductie van het oude patroon-cliëntsysteem, maar een krachtige basisbeweging en een geëmancipeerd maatschappelijk middenveld. Mensen moeten de controle kunnen opeisen over hun eigen grondstoffen en rijkdommen, en ze moeten het beheer over hun lokale economie kunnen versterken.’
Dat is ook de mening van dr. Suchit Bungbornkarn, voorzitter van de Politieke Ontwikkelingsraad, die sinds 2008 werkt aan langetermijnvoorstellen om de politieke polarisatie te ontmijnen. De Raad heeft intussen pilootprojecten voor democratie op het gemeenschapsniveau lopen in vijf provincies. ‘Wij stimuleren de mensen om meer te doen dan petities te tekenen of demonstraties te organiseren: we helpen hen om zaken te realiseren op het niveau dat ze zelf beheersen, bijvoorbeeld door de ontbossing van het noordoosten aan te pakken.’ De eerste evaluatie van die aanpak komt er in 2011 aan.

De huidige regering doet er intussen alles aan om het komende gevecht over de fundamentele tegenstellingen in Thailand vooraf in haar voordeel om te buigen door een grote –volgens critici ijzeren– greep op de media te krijgen. In zowat elke bericht dat de regering sinds het voorjaar uitstuurde, wordt benadrukt dat persvrijheid niet betekent dat media de polarisering van de maatschappij mogen aanwakkeren. Daarmee richt de regering zich met name tegen gemeenschapsradio’s en websites die zich begin 2010 achter de Roodhemden schaarden. De grote mainstreammedia, die volgens de oppositiebewegingen onaanvaardbaar pro-regering en pro-Geelhemden zijn, blijven daarmee grotendeels ongemoeid.

De campagne om de media nieuwe regels en beperkingen op te leggen zorgt er alvast voor dat Thailand in de Freedom Index van Reporters zonder Grenzen naar de 153ste plaats gedonderd is. Toen die Index voor het eerst gelanceerd werd in 2002, stond Thailand nog op plaats 65.

‘Het ergste is dat iedereen zich opsluit in zijn eigen media-omgeving’, zegt Sanitsuda Ekachai. ‘Er wordt niet meer naar de argumenten van de andere kant geluisterd nu iedereen zijn eigen medium is of produceert. Nochtans vraagt het boeddhisme ons dat we spreken om de waarheid te zoeken, en dus dat we niemand kwetsen en geen kwaad berokkenen door wat we zeggen of hoe we het brengen.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.