Mediawatch: De Al Jazeera Revolutie

Al-Jazeera werd tien jaar geleden opgericht en kende zijn doorbraak tijdens de oorlog in Afghanistan, waar het in een aantal steden het enige tv-kanaal was met een reporter ter plaatse. Toen de Brits-Amerikaanse troepen Fallujah in Irak vernielden, was Al Jazeera het enige kanaal dat vanuit de stad berichtte. De kantoren van het netwerk in Kaboel en Bagdad werden door coalitietroepen gebombardeerd en een aantal van zijn journalisten lieten het leven in Irak. Wie oppert dat Al Jazeera een westerse uitvinding is, krijgt steevast deze feiten onder de neus geschoven. Meer nog: medestanders stellen dat het “verzet” tegen het Westen bestaat omdat Al Jazeera nieuws uitzendt dat strijdig is met de westerse waarden en belangen.
Al-Jazeera heeft nu vier zenders: een voor nieuws -het meest bekende-, en de andere voor sport, documentaires en kinderprogramma’s. Een woordvoerder van het in Qatar gevestigde bedrijf zegt dat het daarmee meer dan 35 miljoen kijkers bereikt. De scoops van Al Jazeera hebben vandaag net zo veel, of meer, impact dan die van CNN of BBC. De vijfde zender, Al Jazeera International, zou dit voorjaar in het noordelijke halfrond in het Engels moeten beginnen uitzenden, 24 uur op 24. Het netwerk kreeg ook navolging: in Dubai werd Al Arabiya opgestart en in de Arabische Emiraten ging Abu Dhabi Television van start. Bovendien ontketende Al Jazeera’s stijl van verslaggeving -met kritische interviews and live verslaggeving- een ware culturele revolutie in de regio. Toch krijgt de zender ook kritiek, met name van Arabische collega’s. Zij verwijten Al Jazeera dat het véél te weinig aandacht besteedt aan corruptie in de Arabische wereld en aan binnenlands nieuws uit Qatar.
Het meest belangwekkende nieuws is wellicht de recente ondertekening van een overeenkomst tussen Al Jazeera en Telesur, de Latijns-Amerikaanse tv-zender die gepromoot wordt door de Venezolaanse president Hugo Chavez. Twee Amerikaanse senatoren hadden het meteen over een ‘alliantie tussen terrorisme en dictatuur’. Voor de rest weet iedereen dat dit verbond nog geen tastbare realiteit is, maar een belofte voor de toekomst voor regio’s die aan de rand van het internationale informatiegebeuren liggen. Misschien werd een begin gemaakt van een breder netwerk van regionale tv-zenders die tot nu voor beelden en inhoud afhankelijk waren van Noord-Amerikaanse of West-Europese zenders. Deze nieuwe media-alliantie verzet zich tegen het Brits-Amerikaanse monopolie op nieuws, maar ze kant zich niet tegen de commerciële nieuwslogica.
Ook Inter Press Service (IPS) zoekt aansluiting bij deze nieuwe alliantie. Wij willen in de toekomst de content-leveranciers zijn als het gaat over Wereld Sociale Fora, ontwikkeling, globalisering en de rol van de civiele maatschappij. We proberen tot een overeenkomst te komen die niet meteen in geld uitgedrukt wordt, maar bijvoorbeeld in het wederzijds gebruik van journalisten. De revolutie is bezig, hou ze in de gaten.

(*) Mario Lubetkin is Algemeen Directeur van het internationale persagentschap IPS.
Reageer op dit artikel via info@mo.be