Meer arme gezinnen dan tijdens apartheid

Toen het ANC in 1994 aan de macht kwam leefden 28 procent van de gezinnen
onder de armoedegrens. Nu zijn dat meer dan een derde van de gezinnen.
Volgens de regering betekent dat niet dat de mensen het nu slechter hebben.
De grote steden in Zuid-Afrika kenden een toestroom van migranten uit het
platteland. Dat leidde tot heel wat nieuwe, kleine gezinnen.

Niet alle binnenlandse migranten hebben werk gevonden. Tussen 1995 en 2002
groeide de economie met gemiddeld 2,8 procent en kwamen er 1,6 miljoen
nieuwe jobs bij. Het aantal werklozen steeg niettemin van 1,9 tot 4,2
miljoen mensen. Dat blijkt ook uit de “gemengde” indexen in het
regeringsrapport, die in navolging van het Ontwikkelingrapport van het
VN-ontwikkelingsfonds UNDP verschillende variabelen bundelen. Zowel de
veiligheidsindex als de index voor economische participatie vertonen een
neerwaartse trend.

Uit de indexen blijken ook positieve resultaten. De infrastructuurindex voor
huisvesting en watervoorziening kende een stijging. Momenteel heeft 85
procent van de gezinnen toegang tot water, tegenover slechts 65 in 1996. In
dezelfde periode verdubbelde het aantal gezinnen met toegang tot
elektriciteit. Inzake huisvesting volstaan de inspanningen echter niet om
het toenemende aantal gezinnen in de steden onderdak te bieden. De
wachtlijsten worden steeds langer.

Asgar Adelzadeh van het UNDP in Pretoria beschouwt de transformatie van
Zuid-Afrika in het voorbije decennium als “onvolledig”. Inzake democratie en
de uitbouw van een onafhankelijk en niet-racistisch gerecht werd goed werk
geleverd, maar het economische beleid hinkt wat achterop. Het land creëert
niet genoeg jobs en blijft tegelijk voorzichtig met de sociale uitgaven. Ook
het landhervormingsprogramma vordert te langzaam om de armen op het
platteland meer welvaart te brengen.

De regering zelf geeft toe dat ze problemen heeft om de ambtenarij om te
vormen tot een instrument voor sociale en economische ontwikkeling. Ze ziet
een rechtstreeks verband tussen succes en de mate waarmee ze via haar
ambtenaren de situatie in een beleidsdomein kan beïnvloeden. Pogingen om de
bureaucratie te hervormen en bij te scholen inzake management en technische
vaardigheden stuitten in het verleden op weerstand van de vakbonden. Vooral
lokale en provinciale overheidsstructuren zijn vaak te zwak om de bevolking
essentiële diensten te leveren.