Mensenrechtenactivisten boos op Obama over Guantanamo

Barack Obama had er op voorhand mee gedreigd zijn veto uit te spreken over de National Defense Authorization Act (NDAA) van 2013, omdat die onder meer bepalingen bevat die hem zouden verhinderen de gevangenis voor buitenlandse terrorismeverdachten te sluiten.

Maar voor het tweede jaar op rij kon de president zijn dreigement niet hard maken. In de plaats daarvan tekende hij de onderliggende wet die vorige maand al door het Congres werd goedgekeurd en die het Pentagon de toestemming geeft om 633 miljard dollar te spenderen in 2013.

Treurig hoofdstuk

“President Obama heeft de eerste test van zijn tweede ambtstermijn niet doorstaan”, zegt Anthony Romero, directeur van de American Civil Liberties Union. “Hij brengt de mogelijkheid om Guantanamo onder zijn presidentschap te sluiten in het gedrang. De vele mensen die hier al bijna elf jaar worden vastgehouden zonder proces kunnen nog een jaar onrechtvaardig opgesloten zitten”.

“De regering geeft het Congres de schuld dat het moeilijker wordt om Guantanamo te sluiten, maar voor het tweede jaar op rij zet president Obama zijn handtekening onder verregaande bepalingen vanuit het Congres”, zegt ook Andrea Prasow, terrorisme-experte bij Human Rights Watch. “Nu is het aan Obama om te tonen hoe ernstig hij het meent.”

Op zijn allereerste dag als president in 2008 gaf Obama het bevel om Gunatanamo Bay binnen een jaar te sluiten. Hij noemde de gevangenis een “treurig hoofdstuk in de Amerikaanse geschiedenis”.

Repatriëren

Hij beval toen ook om de rechtszaken van de ongeveer 250 gevangenen die er nog zaten te herzien, om te bepalen of ze door een burgerlijke rechter op Amerikaanse bodem konden worden berecht of vrijgelaten moesten worden.

In 2010 stelde een regeringswerkgroep voor om 126 gevangenen te repatriëren, 36 anderen te berechten in federale rechtbanken of voor legercommissies, en nog 48 anderen voor onbeperkte duur vast te houden.

Sommigen zijn inderdaad gerepatrieerd. Vandaag blijven er nog 166 gedetineerden over in Guantanamo, in vergelijking met de ongeveer 800 vlak na de opening van de gevangenis in januari 2002.

Maar het plan van de regering botst op felle weerstand in het Congres. Beleidsmakers zijn er vooral tegen dat terrorismeverdachten naar een gevangenis van hun jurisdictie worden overgebracht of voor een burgerlijke rechter in de VS verschijnen.

Sinds 2011 gebruiken ze amendementen om het Obama onmogelijk te maken gevangenen te repatriëren of naar het Amerikaanse vasteland over te brengen, ondanks het feit dat de jaarlijkse factuur van een gevangene in Guantanamo naar schatting 800.000 dollar bedraagt.

Geen veto

Obama is van mening dat deze bepalingen zijn macht als opperbevelhebber aantasten, maar door de nieuwe NDAA te tekenen, is het al de tweede keer dat hij zijn veto-dreigement inslikt.

“Het is niet bemoedigend dat de president zijn handen laat vastbinden als het op Guantanamo aankomt”, reageert Dixon Osborn van Human Rights First. “Het onrecht van Guantanamo blijft een smet op de Verenigde Staten als voorvechter van de mensenrechten in de wereld.”