Merkwaardig doodvonnis tegen Iraanse student

Mehrnahad, een soenniet, studeerde in de tijd van zijn arrestatie aan de staatsuniversiteit van Baluchistan. Op 26 april 2007 werd hij opgepakt, na afloop van een jaarlijkse vergadering van de jongerenvereniging die hij had opgericht en waarvan hij vijf jaar voorzitter was.

‘Kritische jeugd, verantwoordelijke autoriteiten’, was het thema van de bijeenkomst in Zahedan, hoofdstad van de provicie die grenst aan Pakistan. Enkele lokale overheidsfunctionarissen, inclusief de gouverneur, zouden de bijeenkomst bijgewoond hebben.

De vereniging die Mehrnahad in 2002 oprichtte, hielp ook bij de organisatie van culturele activiteiten, zoals concerten en schilder- en computerlessen voor jongeren. Mehrnahad was vertegenwoordiger van de hervormingsgezinde krant Mardomsalari (Democratie) in de provincie.

“Voordat hij werd gearresteerd, was Mehrnahad buiten Baluchistan weinig bekend”, zegt een student in Teheran die anoniem wil blijven. “Hij was kritisch over de regering omdat die te weinig aandacht zou besteden aan de provincies Sistan en Baluchistan en hij werkte samen met de Islamitische Mensenrechtencommissie, een nationale niet-gouvernementele organisatie (ngo).”

“Voor zoiets is een doodvonnis erg ongebruikelijk. Niemand weet wat de reden is voor zo’n zwaar vonnis. Mehrnahad heeft niemand aangezet tot geweld. Sommige mensen denken dat het doodvonnis is uitgesproken om bewijzen van marteling te verduisteren. Zijn familie heeft gezegd dat hij gemarteld is.”

Militante groep

In april vorig jaar werden naast Mehrnahad nog vijf anderen gearresteerd, inclusief zijn zestien jaar oude broer die drie maanden werd vastgehouden. Mehrnahad werd na vijf maanden overgebracht naar de centrale staatsgevangenis in Zahedan. Daar mocht hun familie ze voor het eerst sinds zijn arrestatie bezoeken.  

Op 25 december werd de student berecht door een rechtbank in Zahedan. Anderhalve maand later hoorden zijn advocaat en familie, die niet bij de rechtszaak mochten zijn, dat Mehrnahad ter dood veroordeeld was. De uitspraak en de aanklachten zijn nooit officieel gepubliceerd. Na de arrestatie op 27 april, berichtten kranten dat in Baluchistan een activist was opgepakt die steun zou hebben verleend aan de militante groep Jundullah in Baluchistan.

Omdat er geen officiële rapporten zijn en de pers niet vrij kan berichten, is de meeste informatie over Mehrnahad afkomstig van onofficiële bronnen zoals zijn eigen weblog en het nieuwsportaal van studenten van de Amir Kabir Universiteit voor Technologie (AUT).

Mehrnahads blog wijst erop dat hij werkte aan de oprichting van een mensenrechtencomité in Baluchistan, dat zich zou moeten inzetten voor de erkenning van de Baluchische taal. De student had zich ook geregistreerd als kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2003, maar hij werd door de autoriteiten geweigerd zonder opgave van reden.

Het nieuwsportaal voor studenten berichtte dat de familie van Mehrnahad twee maanden geleden tijdens een bezoek sporen van marteling had gezien. Hij zou ook ongeveer vijftien kilo zijn afgevallen en niet langer staat zijn om zijn evenwicht te bewaren.

Discriminatie

Baluchi’s vinden dat ze gediscrimineerd worden vanwege hun etniciteit en soennitische geloof. Ze hebben niet dezelfde rechten als sjiieten. In de grondwet is onder meer vastgelegd dat de hoogste leider van het land en de president sjiitisch moeten zijn.

In Sistan-Baluchistan vonden de afgelopen drie jaar verschillende bloedige botsingen plaats tussen overheidstroepen en diverse gewapende Baluchi-groepen, inclusief Jundallah. Buitenlandse journalisten en westerlingen mogen niet reizen in de provincie.

Jundullah, ook bekend als de Iraanse Volksverzetbeweging, heeft verschillende aanslagen gepleegd op overheidsdoelen en mensen gegijzeld. De groepering vermoordde in het verleden sommige gijzelaars en stuurde video-opnamen naar de media. Op 14 februari 2007 kwamen bij een bomaanslag van Jundullah veertien passagiers van een bus van de Revolutionaire Garde om. Dertig mensen raakten gewond.

Executies

De Iraanse overheid beweert dat Jundullah banden heeft met al-Qaeda of gesteund wordt door Amerikaanse en Britse geheime diensten. Ook zou de groepering betrokken zijn bij drugshandel. Jundullah ontkent die beschuldigingen. De groep zegt te vechten voor de rechten van de Baluchi’s en soennieten en voor democratie in Iran.

Volgens Amnesty International werden van de 166 executies die tussen januari en augustus 2007 in Iran gemeld werden, 50 uitgevoerd in Baluchistan. Veel van die executies werden in het openbaar voltrokken, de veroordeelden werden meestal beschuldigd van drugshandel of moord. Iran heeft het hoogste aantal doodstrafvoltrekkingen na China.

Uit een verklaring van het justitiedepartement van de Sistan-Baluchistan van 6 januari, gepubliceerd door Iranian Students News Service, werden vijf mannen veroordeeld tot amputatie van hun rechterarm en linkerbeen, op beschuldiging van gewapende actie tegen de islamitische staat, gijzeling en gewapende roofovervallen. De vonnissen zouden inmiddels voltrokken zijn.

Op 11 februari gaf Jundullah een verklaring uit waarin banden met Mehrnahad worden ontkend. De groep veroordeelt het doodvonnis dat tegen de student werd uitgesproken.