"Met biobrandstoffen subsidiëren we de honger in de wereld"

De boomende Amerikaanse ethanolsector zet enorme hoeveelheden voedsel om in brandstof. In 2007 werd 81 miljoen ton graan, vooral maïs, omgezet in brandstof, dit jaar bedraagt die hoeveelheid 114 miljoen ton, ongeveer 28 procent van de totale Amerikaanse graanoogst.
De Amerikaanse regering zal in de periode van 2006 tot 2012 honderd miljard dollar (70 miljard euro) hebben geïnvesteerd in de productie van bioethanol en biodiesel. President Bush tekende op 19 december 2007 een wet die bepaalt dat de VS tegen 2022 1,6 miljard hectoliter biobrandstoffen per jaar moeten verbruiken, vijf keer meer dan nu het geval is.

Twee keer langs de kassa

“De graanprijzen hebben een recordniveau bereikt en blijven stijgen”, zegt Lester Brown, voorzitter van het in Washington gevestigde Earth Policy Institute, “We zijn de eerste generatie die belastinggeld gebruikt om de voedselprijzen naar omhoog te duwen. We betalen miljarden aan de ethanolindustrie en betalen nog eens als we inkopen gaan doen.”
De Verenigde Staten, die ooit het voortouw namen in de strijd tegen de honger, creëren nu honger in de wereld, aldus Brown. Het idee om van voedsel brandstof te maken leidt tot een ongelijke strijd tussen de automobilisten op deze wereld en de twee miljard mensen die problemen hebben om zichzelf te voeden. En het milieu wordt er niet eens beter van, want de grootschalige maïsteelt put de grond uit en verbruikt heel wat water en pesticiden
De stijgende graanprijzen maken niet alleen brood of pasta duurder, maar doen indirect ook de prijzen van vlees, gevogelte en zuivelproducten stijgen. In Mexico is maïsmeel, onontbeerlijk om tortilla’s te maken, zestig procent duurder geworden, in Pakistan is de prijs voor tarwe verdubbeld en ook China heeft af te rekenen met inflatie die wordt gedreven door de voedselprijzen.
Onderzoeker Eric Holt-Gimenez waarschuwt voor een spiraal van inflatie door de concurrentie om schaarse landbouwgronden. Als de voedselprijzen genoeg stijgen, zullen sommige boeren in plaats van biobrandstoffen opnieuw voedsel gaan produceren. Dat zorgt er dan weer voor dat de biobrandstoffen duurder worden. “De warenhuizen, de graanhandelaars, de olie-industrie en de agrochemiereuzen lachen in hun vuistje op weg naar de bank”, zegt Holt Gimenez.
Veel milieuorganisaties waren aanvankelijk nochtans positief over biobrandstoffen, als manier om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen en om arme boeren in ontwikkelingslanden aan een extra inkomen te helpen. Ze werden echter verrast door de snelheid waarmee de sector werd ingepalmd door grote zakelijke en financiële belangen. “De biobrandstoffen zetten de voedsel- en energievoorziening in de wereld helemaal op hun kop”, meent Holt-Gimenez.

Europa doet mee

De Europese Unie bevestigde op 23 januari dat biobrandstoffen tegen 2020 tien procent van de energie voor transport moeten leveren. Dat gebeurde na een evaluatie waarbij de Europese Commissie de voor- en nadelen van biobrandstoffen op een rijtje had gezet. De beslissing stuitte op kritiek van milieuorganisaties: “Ik begrijp niet waarom de Europese Unie een politiek doorzet waar zoveel nadelen aan verbonden zijn”, zei dr. Claire Papazoglou, hoofd van de Europese afdeling van Birdlife International.