Mexicaanse conservatieven delven onderspit in strijd tegen abortus

Woensdag werd duidelijk dat minstens zeven van de elf opperrechters de wet niet in strijd achten met de Mexicaanse grondwet. Het Hooggerechtshof had zich daarover beraad op vraag van de federale regering, die de abortuswet van Mexico-Stad uit 2007 ongedaan wilde maken. Die wet legaliseert abortus in de eerste 12 weken van de zwangerschap. De zittingen van het Hof zijn nog niet afgelopen, maar de abortuswet zal met zekerheid niet worden ingetrokken. Daarvoor moeten minstens 8 van de 11 magistraten ze ongrondwettelijk verklaren.

“De rede, de wet en het beslissingsrecht van vrouwen heeft het gehaald”, juicht Lorena Martínez, lid van een vrouwenrechtenbeweging aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM). Volgens Marcela Fernández van de anti-abortusgroep Comité Pro Vida  is “het recht op leven hier de verliezer”.

De wet die abortus uit het strafboek haalde – er stond drie tot zes maanden gevangenisstraf of gemeenschapsdienst op – werd vorig jaar goedgekeurd door het gemeentebestuur van Mexico-Stad. De linkse Democratische Partij van de Revolutie (PRD) heeft daar het overwicht. Hoewel de bestraffing voor vrouwen die zonder medische aanwijzing abortus plegen na 12 weken zwangerschap overeind blijft, tonen studies aan dat die in de praktijk zelden wordt toegepast.

Sinds de wet van kracht is, hebben 26.000 vrouwen zich geïnformeerd bij gemeentelijke gezondheidsdiensten over het recht op abortus. 12.262 lieten zich aborteren in de hoofdstad. Volgens de lokale autoriteiten was de helft van de vrouwen die abortus lieten plegen jonger dan 24 jaar en waren ze gemiddeld twee maanden zwanger.

Excommunicatie

Zondag, de dag voor de magistraten hun ultiem debat over de kwestie inzetten, verscheen voorzitter van de Mexicaanse bisschoppenconferentie Carlos Aguiar in een betaald spotje op televisie. Hij vroeg het Hof te oordelen dat de abortuswet ongrondwettelijk is. Het kabinet van Felipe Calderón, voorzitter van de conservatieve Partij van de Nationale Actie (PAN) vocht de wet aan via de Procureur-Generaal, eerder met wettelijke dan met religieuze argumenten.

Maar de argumenten die tegenstanders naar voren schoven, konden de meerderheid van de magistraten niet overtuigen. Opperrechter Genaro Góngora verklaart dat “er geen dwingende, universele wettelijke elementen zijn die justitie ertoe verplichten het recht op leven te verdedigen van een vrucht voor de twaalfde week van de zwangerschap”.

Rechter Salvador Aguirre, die zich tegen de wet uitsprak, zei herhaaldelijk dat het geen kwestie is de vrouwen te bestraffen maar wel om de embryo’s veilig te stellen. Die zijn onbeschermd nu, in zijn visie.

Toen de gemeenteraad in april 2007 de wet goedkeurde, bleek uit peilingen dat 40 procent van de ondervraagden tegen was. Toch was meer dan de helft voor de depenalisering van abortus, ondanks het feit dat een overweldigende meerderheid van Mexicanen rooms-katholiek is. De kerk bestraft abortus met excommunicatie.

Uit een UNAM-studie blijkt dat in Mexico, een land van 104 miljoen inwoners, tot een miljoen illegale abortussen per jaar plaatsvinden. Andere bronnen spreken van minder dan 500.000. In alle 32 staten van het land is abortus toegestaan voor slachtoffers van verkrachting. Maar uit studies blijkt dat in de praktijk zeer moeilijk, omdat deze vrouwen aankijken tegen een berg papierwerk en weerbarstige autoriteiten.