Mexicaanse gevangenissen staan op instorten

Mexico telt volgens het laatste rapport van het ministerie van Federale Openbare Veiligheid 429 gevangenissen. Daarvan worden er 15 gerund door de nationale overheid, 10 door het Federale District van Mexico-Stad en 91 door gemeenten. De rest is in handel van deelstaten. Uit onderzoeken blijkt dat er ongeveer 22 procent meer gevangenen (zo’n 40.000 mensen) in de gevangenissen zitten dan de officiële capaciteit. Gevangenen die op hun berechting wachten, zitten in dezelfde cellen als veroordeelden.

Criminele bendes

Na een bezoek aan 24 gevangenissen in 2009, wees het VN-Subcomité voor Preventie van Marteling op structurele tekortkomingen in het Mexicaanse strafsysteem, onder meer op het gebied van het afdwingen van bekentenissen. In september kwam de Nationale Mensenrechtencommissie met een rapport waarin werd gesteld dat zes van de tien gevangenissen in het land onder invloed staan van criminele groepen. Tussen 2010 en 2012 ontsnapten 521 gevangenen bij 14 uitbraken. Er kwamen 350 mensen om bij twee geweldsuitbarstingen en 75 vechtpartijen.

De gevangenis Gómez Palacio in het district Lagunera tussen de Noord-Mexicaanse staten Durango en Coahuila, had zes verschillende directeuren in minder dan drie jaar tijd. De gevangenis staat bekend om ontsnappingen en corruptie. In maart 2009 kwam een groep gewapende mannen in politie-uniformen de gevangenis binnen. Ze bevrijdden op klaarlichte dag vijf gevangenen.

In juli 2010 werd de toenmalige directeur van de gevangenis, Margarita Rojas, gearresteerd. Ze zou gevangenen die later zeventien mensen vermoordden op een nabijgelegen boerderij, hebben toegestaan de gevangenis te verlaten. Volgens de federale regering hadden bewakers een groep gevangenen ‘s nachts uit de gevangenis gelaten om wraak te nemen op een rivaliserende criminele bende. Ze gebruikten daarbij wapens van de bewakers.

Sluiting

Jorge Carvallo, voorzitter van de Orde van Advocaten van de Staat Mexico, meldde in 2010 dat gevangenen met medeweten van de politie ‘s nachts uit de gevangenis Barrientos werden gelaten om gewapende overvallen te plegen.

De regering van Durango heeft op 21 december, na een nieuwe geweldsuitbarsting deze maand, aangekondigd dat de gevangenis Gómez Palacio wordt gesloten. Het gebouw moet dienst gaan doen als politiebureau.

Op de ochtend van 17 december bracht de politie 137 gevangenen uit Gómez Palacio over naar andere gevangenissen. De volgende dag, na het bezoekuur, hoorden mensen uit de buurt schoten en geschreeuw in de gevangenis. Volgens de autoriteiten zijn er 25 gevangenen en 6 ongewapende bewakers omgekomen tijdens een ontsnappingspoging. In een persverklaring stelt de politie dat gevangenen het vuur hadden geopend op de bewakers. In de afgelopen drie jaar vielen er 78 doden in Gómez Palacio.