Mexicaanse krant al drie weken belegerd

De persvrijheid ligt in Oaxaca continu onder vuur omdat plaatselijke politici geen enkele tegenspraak dulden, zegt journalist Octavio Vélez van Noticias. Oaxaca wordt al zeventig jaar bestuurd door de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI), die in Mexico aan de macht was tussen 1929 en 2000.

Reporters Without Borders, de Inter-American Press Association en Amnesty International hebben de afgelopen weken verklaringen uitgegeven en brieven verstuurd over de situatie bij Noticias, een krant die al 29 jaar bestaat en verschijnt in een oplage van ongeveer 20.000. Noticias is de grootste krant in Oaxaca. We hebben bijna geen eten en geen drinken en we slapen op de vloer, zegt Vélez. Maar de krant verschijnt nog steeds. De redacteuren sturen hun kopij via email naar een onbekende locatie waar de krant gedrukt wordt. Ook worden nog steeds artikelen aangeleverd door verslaggevers buiten het gebouw.

Leden van de Revolutionaire Confederatie van Arbeiders en Boeren (CROC), een vakbond die banden heeft met de PRI en waar de journalistenvakbond ook aan gelieerd is, beweren dat de journalisten in staking zijn. Zij zouden onder meer een loonsverhoging van 25 procent eisen. Maar de journalisten beweren dat er over de eisen nooit overleg is geweest met de vakbond. Bovendien is de loonsverhoging volgens hen zo hoog, dat geen vakbond in Mexico dat zou durven voorstellen.

Een meerderheid van de meer dan honderd werknemers van Noticias zegt de stakingsleiders niet te erkennen als hun leiders. Ook zijn ze het niet eens met de eis, zegt Vélez. Ik heb niet één Noticias-werknemer onder de demonstranten gezien, zegt hij. De staking is gewoon een nieuw strategie om ons het zwijgen op te leggen.

Vier jaar geleden probeerde José Murat, de toenmalige gouverneur van Oaxaca en een van de leiders van de meest conservatieve tak van PRI, de krant te kopen. De eigenaren weigerden dat echter. Daarna volgden allerlei treiterijen. De plaatselijke overheid weigerde nog langer te adverteren in de krant, waardoor een belangrijke inkomstenbron wegviel. Ook werden complete edities van de krant gestolen en de magazijnen van de krant werden bezet door groepen onbekende personen.

Op 18 maart vorig jaar meldde toenmalig gouverneur Murat dat de auto waarin hij met zijn bodyguards zat, was beschoten door politieke tegenstanders. Uit gerechtelijk onderzoek bleek echter dat er geen sprake was van een aanslag, maar dat het ging om een schietpartij tussen zijn bodyguards. Zij hadden geprobeerd het op een aanval van buitenaf te laten lijken. Lang voor het gerechtelijk onderzoek had Noticias al gemeld dat het bewijsmateriaal voor de aanslag niet deugde, wat de woede van Murat wekte. Het incident verslechterde de relatie tussen de lokale overheid en de krant nog verder.

Amnesty International heeft een beroep gedaan op de regering Fox om de veiligheid van de journalisten te garanderen. Zij zouden zijn bedreigd en geïntimideerd door de stakers. Het Collectief voor Democratie in Oaxaca, dat vijftig maatschappelijke groeperingen vertegenwoordigt, zegt dat de mensenrechten in de staat systematisch geschonden worden. Sinds de nieuwe gouverneur Ulises Ruiz in december vorig jaar aantrad, is de situatie in Oaxaca volgens het collectief te vergelijken met een staat van beleg.

Oaxaca is een van de armste staten van Mexico. Ook in de buurstaten Guerrero en Chiapas zijn de meeste van de 3,2 miljoen inwoners arm. Terwijl politiek pluralisme elders in Mexico in opkomst is, kenmerken die drie staten zich vooral door de oude politiek van corruptie, repressie en intolerantie ten opzichte van dissidente stemmen, zegt politiek analist Miguel Granados. (JS)